Als proef is vorig jaar de maatschappelijke dienstplicht ingevoerd en je leest en hoort er maar weinig over. Maar de militaire dienstplicht, daar zijn in het verleden nogal wat Aalsmeerders tegen in het geweer gegaan. Aan de vooravond van de viering van 75 jaar vrede -of wat daarvoor doorgaat- in 2020 besteedt de Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer aandacht aan dienstweigering- en vervulling van de dienstplicht. Op dinsdag 24 september met een collegetour, de presentatie van een boekje en een film over dit bijna vergeten onderdeel van de geschiedenis van Aalsmeer en Kudelstaart.
„Dit mag niet verloren gaan.” Dat moet ouderenpastor Ellen van Houten-Oranje van de Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer gedacht hebben toen zij opperde om de herinneringen aan het weigeren van de militaire dienstplicht te bewaren en mogelijk te actualiseren. Want de generatie van dienstplichtweigeraars sterft uit, om het maar plat te zeggen. En het was er in haar werk opgevallen, dat er in Aalsmeer relatief veel weigeraars zijn geweest. Al dan niet beïnvloed door het doopsgezinde gedachtegoed, waarin vrede brengen voorop staat. En dat kan niet, zo menen vele doopsgezinden, met geweld.
Dienstplicht, wat was dat?
De nieuwe generatie is opgegroeid zonder dienstplicht – en dat is een groot goed. Des te belangrijker is het juist daarom dat we vastleggen en doorgeven hoe we in relatieve vrede kunnen leven en welke offers daarvoor zijn gebracht. Na de Tweede Wereldoorlog, waarvan we het einde volgend jaar gedenken, brak de Koude Oorlog uit. Het zou een ongewapend conflict worden tussen het 'westen', met Amerika als leidende macht en Rusland, als Oost-Europese tegenhanger. Met de Berlijnse muur sinds 1961 en de afbreuk daarvan in 1989, nu dertig jaar geleden, als symbool.
De militaire dienstplicht voor mannen vanaf 19 jaar, maximaal twee per gezin, was gewoon. Bij de Nederlandse krijgsmacht, landmacht, marine, luchtmacht en marechaussee, dienden in de toptijd meer dan 100.000 landgenoten, merendeels dienstplichtigen.
Tegenwoordig zien we daar bijna niets meer van. We lezen wel eens iets over (vredes)missies – vooral als het ergens fout gaat en doden en gewonden vallen. Maar waarom weigerden dienstplichtigen vroeger? En waarom gingen anderen, die hetzelfde geloof hadden, wel in militaire dienst? En sterker nog, waarom kozen mensen die ook dat geloof hadden, voor het wapen? En vooral: wat kunnen wij daarvan leren?
Een antwoord geeft het boekje 'Gewetensverhalen – de Vrede dienen' niet. En de korte film 'Wat zou jij doen?' ook niet. Eén antwoord is er niet. Wel de gedachtegang daar naartoe. De collegetour op 24 september in het kerkgebouw van de Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer, onder leiding van Gabe Hoekema, helpt daarbij. Denk ik. Dienst weigeren, wat zou jij doen?
Hermen de Graaf is communicatieadviseur. Kudelstaarter – en bazuint dat ongegeneerd rond. Man van contacten, vooral in bloemenland. Twittert dat het een lieve lust is. Voormalig CDA-statenlid in provincie Noord-Holland. Jongleert graag met ‘duurzaamheid’ en ‘rentmeesterschap’. Eigenwijze kerel.
/hoekwater.jpg)
/Muller.jpg)
/LJ-de-Vries.png "LJ-de-Vries")
4 reacties
Dank voor reacties (en correctie)…
Heb het nog even gecontroleerd Dick – een columnist wordt wel geacht wettelijke feiten juist te vermelden. Dat is ook een plicht :-):
– het aantal mannelijke personen uit één gezin dat was onderworpen aan dienstplicht heeft nogal gefluctueerd;
– de wetgeving hierover was altijd complex;
– vanaf 27 september 1962 of of 7 juli 1965 is het aantal dienstplichtigen uit één gezin teruggebracht tot twee mannelijke personen.
(Met dank aan C.F. Bruin, E. Vos en collega’s bij onze Rijksoverheid #datmagookweleensgezegd)
De dienstplicht heb ik als een onderdeel voor de vrede en veiligheid ervaren als leerzaam .
Dienst weigeren daar kan ik mij weinig bij voorstellen.
Is het angst.
Heb je geen gevoel voor je vaderland en de mede mens in geval van nood .
Mensen is en bestaat er geen mogelijk dienstplicht gezondheidszorg.
Dienstweigeraars als hospik .
De militaire dienstplicht gold voor maximaal drie (dus geen twee) mannen per gezin. Ik had drie broers voor me die in dienst waren geweest. Dus ik hoefde niet. Gelukkig!
Mede ter overpeinzing.
In een grijs verleden was ik getuige van een vechtpartij tussen twee
vrouwen op het kruispunt Weteringstraat – Marktstraat.
Ik zag het met lede ogen aan. Veel toegestroomde omstanders keken naar het
gevecht en moedigden de vrouwen hartstochtelijk aan.
Het werd steeds heftiger en ik besloot mijn persoonlijke vredes-missie in te zetten.
Ik trok 1 van de vrouwen los en tilde haar op en liep impulsief de Marktstraat in richting
het gemeentehuis.(….)
Wild trapte zij om zich heen.
De andere…. vrouw was ons achterna gelopen en begon mij van achteren te schoppen en te slaan.
Ik liet haar opponent los en vroeg of het kon ophouden.
Hierna begonnen de twee vrouwen gezamenlijk op mij in te beuken.
Ik had mijzelf er aardig ingerommeld.
Ik moet regelmatig aan bovenstaand voorval denken als Nederland weer aan de leiband van
grootmachten haar internationale militaire steentje wil bijdragen.
Wij zullen echter nooit weten hoeveel doden er minder gevallen zouden zijn als wij ons niet hadden
bemoeid met het Midden-Oosten.
Dienstweigeraar Geurt Ouwerkerk.