Aalsmeers mooiste!

Op de barricade?

Het leek ons leuk en spannend om van de bewoners van Aalsmeer te horen welk gebouw ze het mooist vinden. En het begon zo goed. Een reactie van Eppo Buskermolen dat ook Kudelstaart diende te worden vermeld. Die reactie bracht me terug naar de tijd toe ik daar nog woonde en regelmatig naar de kerk ging. Na afloop van één van mijn misgangen werd mij ter ondertekening een petitie voorgelegd om ´meester´ Verschueren hoog op de lijst van de KVP te krijgen.

Men vond dat het tijd werd dat er een Kudelstaarter in de gemeenteraad kwam. Stond dat nu opnieuw te gebeuren? Eppo Buskermolen na afloop van de zondagsdienst met een lijst van Kudelstaartse gebouwen om tot Aalsmeers mooiste te worden gekozen? En zou dat niet, na een reportage op Aalsmeer Vandaag, tot een reactie leiden bij andere geloofsgezindten en buurtschappen? Bijvoorbeeld de Doopsgezinden.

Hun vermaning is een monument, ontworpen door een architect van allure: Jan Frederik Staal. In een tijd dat het begrip cultureel erfgoed nog geen enkele betekenis had, wist hij op een zeer eigentijdse wijze vorm te geven aan de basiskenmerken van een Doopsgezinde geloofsruimte. Daarop volgend de Hervormden, hun Dorpskerk is het oudste gebouw van Aalsmeer en bovendien een Hallenkerk, zuiver in opzet en uniek voor Nederland. Aalsmeer Oost zou niet achterblijven. Wat te denken van woonhuis Barendsen? Het enige huis van Michel de Klerk waarbij het interieur nog geheel in tact is. The Beach zou evenzo reageren: de Klerk, Staal en Berghoef in één gebouwencomplex, is dat niet uniek?

Helaas, het verliep anders. Eppo sprong niet op de barricade en reacties bleven uit.

Traditionalisme versus Modernisme.
Ook hoopte ik op een strijd tussen de liefhebbers van het traditionalisme en die van het modernisme. Zeg maar de Berghoefianen tegenover de Wiebenganisten. Ik verwachtte, gezien de wijze waarop hij in het verleden op het Raadhuis had gereageerd, wel een schrijven van Pierre. Ook van Dick, is hij niet de kenner van het werk van Berghoef? Welk gebouw zou hij nu het mooist vinden? Ook deze verwachting kwam niet uit. De heftigheid waarmee de debatten ooit gevoerd zijn is voorbij. Er is nu meer ruimte voor nuanceringen. De lezing van Jennifer Bosch Meijer in de Oude Veiling was daar een bewijs van.

Vertrouwd versus vernieuwend.
En wat zou de Aalsmeerder, ja Eppo ook de Kudelstaarter, de Calslager, de Farregatter en de Vrouwentrooster, wat een mooi fantasievol woord trouwens, vinden van de huidige architectuur. Van de woningen die iets jaren dertigs hebben, op een 19e eeuwse notariswoning lijken, of zo uit Scandinavië lijken te zijn geïmporteerd. Gaat hier zijn voorkeur naar uit of heeft hij ook oog voor het experiment. Voor het Röling woonhuis van Paul de Ruiter, het Dupon huis van Baneke van der Hoeven of het Nieuw Oosteinde Huis van Engel. We zullen het niet weten.  

WC Kudelstaart, Poldermeesterplein, Centrumgebied Aalsmeer.
Ook hoopte ik iets te horen over de wijze waarop de Aalsmeerder de winkelcentra beleeft. Is het louter functioneel, zo van er is makkelijk te parkeren en de prijs-kwaliteits- verhouding ligt mij wel, of is er meer aan de hand? Neem Hermen de Graaf die gaat naar Deen omdat hij West-Fries is. Dat vind ik mooi, zo’n gevoelsmatige onderlaag. Maar geldt dat ook voor de sfeer die een gebouw of een combinatie van gebouwen oproept? Zijn er mensen die uit gevoeligheid voor die sfeer plekken ontwijken of juist opzoeken? We zullen het niet weten.

Het Verlangen.
Een dan is er altijd nog een verlangen naar een gebouw dat de ziel weet te beroeren. Het gaat dan niet om de vraag of iets moois is maar of het je raakt. Dat soort gebouwen kom ik zelden tegen. Zou ik een dergelijk gebouw in Aalsmeer over het hoofd hebben gezien en zou een ander mij daar op wijzen? Was dat niet één van de redenen waarom we besloten hadden om de keuzelijst niet zelf maar door de bewoners te laten samenstellen?

Geen tweede ronde
Nee, een tweede ronde zal er niet komen, er zijn te weinig reacties om door te gaan. Misschien was de opzet waar we voor hadden gekozen niet inspirerend of te ingewikkeld, daar moeten we nog maar eens over nadenken.

Mijn keuze
En toch durf ik een keuze te maken. Kijk in de reisgids ‘Heel Nederland’ van Rik Zaal wat de moeite waard maakt om Aalsmeer te bezoeken en je ziet een afbeelding van een toren aan het water. Vraag om foto’s voor een te houden expositie over de watertoren en je zult niet alleen zien hoe fotogeniek de toren is, maar ook hoe vaak de combinatie met het water wordt gezocht. Vraag een in het buitenland wonende Aalsmeerder naar het meest markante gebouw en plek van Aalsmeer en er bestaat grote kans dat hij in één adem de Poel en de Watertoren noemt (NieuwNat zomer 2010). Probeer de watertoren aan een particulier te verkopen en kom erachter hoe de toren de Aalsmeerders aan het hart gaat.

Een Mondriaan in Aalsmeer
Ir. Hendrik Sangster, de architect, zag het goed: watertorens gaan zeker 100 jaar mee en dan heb je als architect de plicht om er iets moois van te maken. Voor hem was het ook belangrijk om na te denken over de plek waar de toren komt. Nu is de situering van de toren aan het water vanzelfsprekend. Dat was toen niet het geval. Het had niet veel gescheeld of de toren was in de Hornmeerpolder geplaatst, 4,4 meter lager. Aangezien de reservoirs op dezelfde hoogte moesten worden aangebracht betekende dat extra materiaalkosten. Minder overigens dan het bouwrijp maken van de plek waar de toren nu staat.

Het is dankzij de overtuigingskracht van Sangster dat er toch voor is gekozen om de Westeinder en de watertoren onafscheidelijk met elkaar te verbinden. De horizontale lijn van de plas en de verticale van de Watertoren, weerspiegelen in één gebaar de essentie van het Hollandse landschap.

Joop Kok is architect en cultuurliefhebber. Is weer gaan studeren, cultureel erfgoed. Kenner van Aalsmeerse gebouwen. Geeft met die achtergrond rondleidingen door het centrum van Aalsmeer. Milder geworden de laatste jaren. Niet verlegen om een mening. Eigenwijze vent.  

2 reacties

  1. De bewogenheid van Joop Kok als architect die kunstzinnig het uiterlijk van andermans werk beoordeelt terwijl hij volstrekt stilzwijgt over de meest ernstige misvorming van zijn eigen architecturale schepping – door toedoen van gemeentelijke onbenullen – is niet met elkaar te rijmen. Hij liet immers toe dat het door hem ontworpen architectonisch ensemble van twee woningen in Kudelstaart aan het Geerland volledig teniet is gegaan. Hoe geloofwaardig ben je dan nog.

  2. Joop zal ik het eens proberen? Gewoon aan de Aalsmeerders/Kudelstaarters enz. vragen wat zij nu het mooistegebouw/huis vinden??
    Wordt vervolgd…..

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *





banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
adv-Toneel
banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
adv-Toneel