Pierre’s Pennenstreken: Brexit-drama

In 1987 schreef de VVD-mastodont Geertsema: Het referendum: bijl aan de wortels van de democratie. En zijn opvolger Hans Wiegel zei het hem na – toen hij in de Nacht van Wiegel het ‘correctief referendum’ torpedeerde.

 

Het Brexit-drama toont aan dat een land niet per referendum bestuurd kan worden. De Britse regering heeft – na ruim drie jaar rampzalig getouwtrek – nog steeds geen uitvoering kunnen geven aan het op 23 juni 2016 genomen besluit om uit de EU te stappen. Een besluit dat met 51,9 procent van de stemmen is genomen; het is inmiddels heel goed mogelijk dat die meerderheid inmiddels is verdwenen – door sterfte. Want volgens een peiling van indertijd ‘zou 72 procent van de 18- tot 24-jarigen tegen de Brexit stemmen. Van de gepensioneerden zou 59 procent pro-Brexit hebben gestemd.’

 

In een Handreiking lokale referenda worden de nadelen van het referendum opgesomd – die allemaal in het Britse referendum aan het licht zijn gekomen:

 

•  De spelregels van de representatieve democratie wijken af van die voor een referendum. Met de keuze voor een referendum gaan beide systemen door elkaar heen lopen. De rol, de positie en het gezag van het representatieve systeem en de politici komen daardoor onder druk te staan. 

•  Referenda zijn in het voordeel van leiders die inspelen op emoties, kwesties simplificeren en met halve waarheden werken. 

•  Door de scherpe tegenstelling tussen ja óf nee dan wel voor óf tegen is bij referenda het gevaar dat de minderheid in het gedrang komt extra groot. 

•  Een referendum vergt meer financiële middelen, menskracht en tijd. 

•  Een referendum leidt tot extra stroperigheid en inefficiëntie in besluitvormingsprocessen. 

•  Bij een referendum kiezen burgers uit vooropgezette opties, waarvan de implicaties en consequenties moeilijk te overzien zijn.

…Wat niet betekent dat een referendum op lokaal niveau niet nuttig zou kunnen zijn! Hier in Aalsmeer, bijvoorbeeld zijn wel wat overzichtelijke keuzes te noemen, die aan de kiezers zouden (of hadden!) kunnen voorgelegd:

•  Het bouwen van Lidl, of het aanleggen van een parkje met haven aan de Stationsweg.

•  Het vervangen van de Aardbeienbrug door een replica, of door een ‘gewone’ vaste brug.

•  Een Raadhuispleinrotonde volgens de Centrumvisie, of ‘Het plan Tromp’ met een route over het Drie Kolommenplein, en afsluiting stukje Van Cleeffkade.

•  Uitbreiding van één supermarkt (AH) in Kudelstaart, of een extra supermarkt erbij.

•  Rotondes op de Burgemeester Kasteleinweg, of alles zo laten als het nu is.

Keuzes die nabij en overzichtelijk zijn. Daar zouden we een referendum voor moeten kunnen houden. In Utrecht is zoiets al mogelijk. Nu Aalsmeer nog.

 

Tekst Pierre Tuning

 

Foto artist impression van de busbaan over de n196 (illustratie gemeente Aalsmeer)

 

Links:

W.J. Geertsema

Nacht van Wiegel

Handreiking lokale referenda

Verordening raadgevend referendum gemeente Utrecht 2017

Uitslagen Brexit

6 reacties

  1. Drama? Het Verenigd Koninkrijk kent exitperikelen. Nederland is opgezadeld met een allesomvattend verlammend stikstofdrama!

  2. Zoals Richard Precht op ZDF in een discussie stelt:
    “het resultaat is niet alleen het gevolg van de gebruikte procedure maar ook van de beginsituatie” kan alleen maar betekenen dat wij omdat ALLE inwoners geschikt zijn om uitgenodigd te worden voor deze procedure, een nog beter resultaat zullen bereiken.

  3. @Willem Alink:
    De democratie van Athene was niet democratisch in de moderne betekenis. Alleen vrije, volwassen mannelijke burgers hadden stemrecht. Vrouwen, buitenlanders en slaven hadden geen stem. Volgens wetenschappers betekent dit dat slechts 10% van de 300.000 inwoners mocht stemmen. Daar wil je toch geen voorbeeld aan nemen? Noemen we uw club van 100 dan, vrij naar Hermen de Graaf’, de ‘integere elite’?

  4. Ik heb meer dan tien jaar geleden mijn lidmaatschap van D66 opgezegd (ben toen wel een tijdlang lid van PACT gebleven).
    Nationale referenda heb ik met steeds meer wantrouwen bekeken (zie mijn commentaar op het referendum over het handelsverdrag met Oekraïne – waar veel ‘fake news’ over werd verspreid).
    Overzichtelijke plaatselijke besluiten kunnen zich heel goed lenen voor een referendum (zie mijn commentaar op het stuk van Joop Kok: ‘Centrumvisie aanvechtbaar’ in deze ‘krant’).

  5. Opmerkelijk dat D66’er Tuning Hans Wiegel, veel later weliswaar, bijna op een voetstuk plaatst omdat deze nota bene een van de kroonjuwelen van D66, het correctief referendum, in de naar hem genoemde nacht heeft getorpedeerd. Het scheelde maar een haar of Wiegel had niet eens kunnen stemmen in de Senaat. Een ander kroonjuweel van D66 was immers gericht op het afschaffen van de Eerste Kamer. De wetgeving inzake het correctief referendum was reeds door de Tweede Kamer geloodst. Bij ontstentenis van een Eerste Kamer hadden het Nederlandse volk en de regering het al lang moeten doen met een correctief referendum. Het kan raar lopen…

  6. Op zich prima idee. Misschien is ook het oeroude model van de Atheense democratie een goede en goedkopere procedure.
    Kies uit de stemgerechtigde bewoners aselect een aantal leden bv 100, van een forum dat mag bepalen wat het gaat worden.
    Het voordeel hiervan is dat je niet moet vragen waar de leden van dit forum hun info vandaan halen (uitsluitend geen stijl of De groene Amsterdammer) maar dat iedere belanghebbende zijn info actief kan aanbieden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *





banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
adv-Toneel
banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
adv-Toneel