Pierre’s Pennenstreken: ‘Annefie’s levenswerk’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 469. “De opening is op 1 juni om 17.00 uur,” mailde Annefie van Itterzon, “er volgt nog een officiële uitnodiging via het Cobra Museum. Aanstaande woensdag gaan we inrichten. Toch weer even mijn oude vak en passie: tentoonstellingen maken.”

“Vier met ons mee!” roept het Cobra Museum ons toe, “het is 75 jaar geleden dat de revolutionaire pan-Europese, zelfs mondiale, kunstbeweging Cobra werd opgericht en dat viert het Cobra Museum het hele jaar onder de noemer COBRA75. Centraal staat het grenzeloze en vrije verhaal van de Cobra-beweging en de vele topstukken uit het binnen- en buitenland die in het teken van dit jubileum te zien zijn. In 2023 is het ook 50 jaar geleden dat één van de beroemdste kunstenaars uit de 20ste eeuw overleed: Pablo Picasso.”

Deze zomer wordt dit jubileumjaar gevierd met twee tentoonstellingen en twee kindertekeningenpresentaties:

• Grenzeloos en vrij. Van Appel tot Basquiat
• De andere Picasso. Terug naar de bron
• Alle kinderen kunstenaar

“Veel van de Cobra-kunstenaars, maar bijvoorbeeld ook Pablo Picasso en Paul Klee, lieten zich inspireren door de spontaniteit van kindertekeningen. Er zijn echter maar weinig kunstverzamelaars en -historici die de kindertekening zelf centraal stellen in hun beschouwingen; in deze presentatie wordt er voor het eerst met een museale blik naar de werken gekeken en geven de tekeningen niet alleen blijk van een volkenkundige waarde, maar ook van een grote verbeeldingskracht.”

Kinderkunst
In ‘Alle kinderen kunstenaar’ zijn tekeningen van een groep bijzondere ‘kunstenaars in de dop’ te zien: namelijk van 40 kinderen afkomstig uit dertien verschillende landen. De kindertekeningen die worden getoond zijn tussen 1983 en 2021 verzameld door kunstpedagoog Annefie van Itterzon. Vorig jaar schonk zij ruim 900 kindertekeningen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Acteur, schilder en kunstprogrammamaker Jeroen Krabbé koos als gastcurator 40 kindertekeningen uit de voorselectie, gemaakt door Van Itterzon, voor de tentoonstelling in het Cobra Museum. Daar worden twee van zijn eigen kindertekeningen aan toegevoegd. De presentatie ‘Alle kinderen kunstenaar’ past in het gedachtegoed van bekende kunstenaars als Pablo Picasso en de Cobra-leden die kindertekeningen zagen als een bron van expressieve rijkdom.

Een levensboom in Oekraïne, een herder met lama in Peru, een traditionele dans in Zuid-Korea, een droomvlucht in Japan. De verzameling kindertekeningen die Annefie van Itterzon heeft opgebouwd en die zij als haar levenswerk beschouwt is letterlijk onbegrensd en uniek. Inmiddels heeft Itterzon zo een drieduizend tekeningen uit meer dan zestig landen bijeengebracht, van Japan tot IJsland en vanuit het hart van Zaïre tot de binnenlanden van India. De meest recente aanwinst laat de strijd van een toverfee met het COVID-19 virus zien, getekend door een vijfjarig Chinees meisje.

We weten vrijwel niets over hoe kinderen tekenden in vervlogen eeuwen. Hierdoor realiseerde van Itterzon zich dat kindertekeningen vroeg of laat verdwijnen. Deze gedachte zorgt ervoor dat zij een beschermer van kindertekeningen is. Gelukkig heeft de Rijksdienst Cultureel Erfgoed deze collectie als werelderfgoed in beheer gekregen, zodat de wereld er tot in lengte van dagen kennis van zal kunnen nemen.

Dit jaar wordt gevierd dat 75 jaar geleden Cobra werd opgericht, wordt herdacht dat Picasso 50 jaar geleden is overleden. En… is het 10 jaar geleden dat het Aalsmeerse gemeentebestuur (AB-wethouder Van der Hoeven), zo draconisch bezuinigde op het Oude Raadhuis, dat de stichting KCA gedwongen werd Annefie van Itterzon te ontslaan, die 30 jaar coördinator Beeldende Kunst was geweest. Met haar vertrek verdween ook de Kinderkunstzolder uit Aalsmeer.

Gelukkig is er buiten onze gemeente meer waardering voor kinderkunst…