Jan Boomhouwer: ‘Goed dat de blauwe zwaan niet meer heilig is’

Door: Arjen Vos. Met een tot radiostudio omgebouwde vrachtwagen was het Radio1 productieteam van PowNED vorige week drie avonden in Aalsmeer om met eigen oren te horen wat vliegtuigen precies doen met bewoners. Aanleiding was de rechterlijke uitspraak op woensdag 20 maart. Daarin gaf de rechter aan dat de Staat zijn burgers beter in bescherming moet nemen tegen vliegtuiglawaai.

(lees verder onder de video)

Maandag, woensdag en donderdag stond de mobiele studio geparkeerd in de nabijheid van de woningen en praktijk van respectievelijk Sietske Bon-van den Broek, Jan Boomhouwer en Frans Göbel. Drie avonden lang ging presentatrice Jo van Egmond in gesprek over het onderwerp dat landelijk veel stof deed opwaaien. Ondanks de geluidsisolerende wanden van de bus, kon niet worden voorkomen dat de herrie van overkomende vliegtuigen tot in de mobiele studio doordrong. Een betere manier om het Nederlandse luisterpubliek deelgenoot te maken van de aard van het probleem was nauwelijks denkbaar.

Onder je huid
Als eerste was maandag RBV bestuurslid Sietske Bon-van den Broek te gast. Zij gaf een intiem inkijkje in wat vliegtuiglawaai met haar zelf doet maar ook dat het een wig drijft in de relatie met haar echtgenoot, de voormalige huisarts Piet Bon die haar mindfullness adviseerde om beter tegen de herrie te kunnen. “Dat heb ik niet gedaan. Wel gebruik ik soms oxazepam om beter te kunnen slapen,” aldus Sietske die aangeeft dat vliegtuiggeluid ‘onder je huid’ gaat zitten. “Je krijgt daardoor opwinding, die leidt tot boosheid, frustratie en agressie. Die richtte ik op mijn man. Ook kan het een aanleiding zijn voor hart- en vaatziekten.”

Teamwork waar je u tegen zegt
Halverwege de week, woensdag 20 maart, kon de champagne ontkurkt worden toen de rechter RBV in het gelijk stelde. RBV-voorzitter Jan Boomhouwer had de hele dag door gelukwensen in ontvangst genomen en werd ook in de bus met bewondering en loftuitingen ontvangen. Jan was er even stil van, zo gaf hij aan. Maar wilde niet alle eer zelf opstrijken. “Dit hebben we met heel veel mensen bereikt, het was teamwork waar je u tegen zegt,” aldus Boomhouwer die aanvankelijk niet zei te kunnen geloven dat RBV dit cadeautje kreeg, “ik ben heel blij dat we in elk geval niet meer afkoersen op een horizon van meer en meer vluchten. De blauwe zwaan is niet heilig meer en het is goed dat steeds meer mensen vinden dat we niet door moeten gaan met maar heen en weer vliegen.”

Stopwatch
Omdat de rechter de staat en Schiphol geen dwangmiddel heeft opgelegd, zou het kunnen zijn dat alles bij het oude blijft. maar daar gaat Boomhouwer niet in mee. “Ik denk wel dat er iets gaat veranderen. We hebben nu wel de erkenning van de rechtbank, die gezegd heeft: ‘dit deugt van geen kanten’. Het is een opmaat voor een gele kaart. ‘Als we je nog een keer moeten terugroepen, gaan we die kaart wel trekken’. De volgende stap die gezet moet worden, is stoppen met gedogen. Er is een stopwatch gaan lopen. Schiphol moet de komende twaalf maanden zijn stinkende best doen om de geluidsvergunning van 2008 te handhaven. Dat betekent dat we straks van 80.000 vliegbewegingen af zijn,” aldus Boomhouwer die verwacht dat er nog wel een reactie zal komen van de luchthaven in de vorm van een kort geding.

Paard achter de wagen
Een dag later stond de gele bus op het Drie Kolommenplein bij de praktijk van huisarts Frans Göbel. Ook zijn ergernis over vlieglawaai en de ellende die het bij veel van zijn patiënten veroorzaakt bleken groot. “Vlieglawaai zorgt voor disfunctioneren, je wordt er ziek van, krijgt stress en als arts kan ik weinig anders dan een luisterend oor bieden. Slaappillen zijn geen oplossing. We werken in gezondheidszorg niet in ziektezorg, het is met voorschrijven van medicatie het paard achter de wagen spannen,” aldus Göbel die het frustrerend zegt te vinden dat hij een huis met een fijne tuin heeft maar daarin niet ongestoord de krant kan lezen. “In de 28 jaar dat ik hier huisarts ben is het alleen maar erger geworden. Als ik een vergadering heb, moet ik die onderbreken omdat om de 40 seconden een vliegtuig overkomt. Die constante lawaaistroom over je heen doet iets met je.”

Rechtop in bed
Tussendoor gingen de radiomakers ook nog even op bezoek bij raadslid Judith Keessen, woonachtig op de Uiterweg waar ze ook registreerden dat het ene na het andere vliegtuig overkwam. Met wat pech worden bewoners hier door vier banen geteisterd, vertelde Keessen: de Aalsmeerbaan, Kaagbaan en Zwanenburgbaan en Schiphol-Oostbaan. Keessen gaf aan dat ze inmiddels chronisch vermoeid is geraakt door de vliegtuigen. “Ik zit rechtop in bed als ze overkomen en ben daardoor sinds een jaar of zeven twee keer per nacht wakker. Ook al is mijn huis dubbel geïsoleerd, ik hoor ze wel.” Op de kritiek van veel mensen dat als je er last van hebt je dan maar moet verhuizen, zegt ze: “Zo werkt het niet. Mijn familie woont hier vanaf de zestiende eeuw, ik ben emotioneel verbonden met deze plek. Daarbij, ik ken wel mensen die zouden willen verhuizen maar niet kunnen om financiële redenen.”

Walvis
Terwijl ze in gesprek is, komt er net een Embraer over die tijdens de landing het kenmerkende loeiende geluid laat horen. “Hoor je dat,” vraagt ze aan de interviewer, “dat is de walvis die over komt. Nog erger dan het geluid van het vliegtuig zelf. Over het water van de Westeinder draagt het geluid nog verder.”

Het slotwoord was voor dokter Göbel die minder optimistisch is dan Jan Boomhouwer. “Het is goed dat de rechter zegt: ‘mensen ondervinden zoveel schade, dat kan zo niet doorgaan’ maar ik denk dat er over een jaar niet veel veranderd is. Het is een moeilijke zaak.”

Klik hier om de programma’s terug te luisteren.

(Foto’s en film Arjen Vos)