Hornmeerbewoners voelen zich niet gehoord

Met het achterlaten vanmorgen van 252 ‘zienswijzen’ op de tafel van wethouder Kabout hopen Hornmeerbewoners, verenigd in Werkgroep Waterfront Aalsmeer (WWA), dat de droomvariant van de Westeinderoever kan worden omgebogen in een kleinschaliger plan. De werkgroep is de afgelopen weken alle deuren in de wijk langs gegaan om van medebewoners te vernemen hoe ze tegenover de Waterfrontplannen staan. Volgens woordvoerder Gerard Zelen, die de stapel papier samen met comitélid Truus van Muijden op het gemeentehuis bezorgde, heeft 70 procent van de Hornmeerbewoners gereageerd. In exacte getallen zijn dat 252 huizen waarvan de bewoners bedenkingen hebben tegen het plan zoals dat nu op tafel ligt.

Vorige maand lieten de politieke partijen GroenLinks, D66 en PvdA al een bommetje vallen door een gezamenlijke oproep het ambitieuze oeverplan in de ijskast te zetten. “Het is nu niet het juiste moment om het plan uit te voeren,” zo stelden ze. De in WWA verenigde bewoners geven met hun petitie aan dat ze zich gepasseerd en niet gehoord voelen. In een verklaring laten ze weten dat er in het voortraject nauwelijks sprake is geweest van serieuze participatie. “Vanuit een beperkt aantal bijeenkomsten, waar slechts tussen de 20 en 50 personen deelnamen, is geluisterd naar algemene wensen voor verfraaiing van de oevers. Voorafgaand aan deze bijeenkomsten was er reeds door gemeente Aalsmeer op e-mail kenbaar gemaakt dat onderwerpen die concreet met toenemende overlast en mogelijke oplossingen waarover de bewoners wilden participeren, niet bespreekbaar waren,” zo wordt het door WWA verwoord.

Verantwoordelijk wethouder Bart Kabout hoorde de leden van het actiecomité aan zonder concrete toezeggingen te doen. Verder dan een “we zullen ernaar kijken” ging hij niet. Wetende dat er een raadsbesluit ligt waarin de partijen in december 2019 unaniem akkoord zijn gegaan met de uitvoering van de droomvariant.

De 252 ondertekende zienswijzen bevat een achttal punten waar de bewoners hun kanttekeningen bij plaatsen. Bovenaan staat de verhoging van de parkeerdruk in de wijk, gevolgd door onveilige situaties rond de brandweer/trailerhelling, toename van geluid- en andere vormen van overlast, vrees voor onvoldoende handhaving, aantasting van de watertoren, angst voor teloorgang van belangrijke natuurwaarden en het al eerder benoemde gebrek aan participatie. Zie de gehele uiteengezette zienswijze onder de advertentie van Eveleens Makelaars.

Tekst Arjen Vos, foto’s Jaap Maars

Geacht College,

Als inwoner van de Hornmeer verwacht ik grote overlast te gaan ondervinden als u bovengenoemde omgevingsvergunning verleent. In verband daarmee dien ik hierbij een zienswijze in tegen uw bovengenoemde ontwerpbeschikking, zoals  die bij u ter inzage liggen tot en met 6 augustus 2020. Deze zienswijze rust op de volgende gronden:

( 1  )  De ontoelaatbare vergroting van de parkeerdruk in mijn straat.

• Reeds nu heb ik gedurende de zomer bij mooie zomerdagen hinder van het parkeren bij mij in de straat van personen die het huidige surfeiland (onderdeel van het toekomstige Waterfront) bezoeken. In het voorliggende plan – met het vergroten van het strand, het kwalitatief structureel verbeteren van de overige oever en uitbreiding in het hele gebied van de recreatie voorzieningen – wordt het geheel circa 3 x zo groot. Daardoor zal ook het aantal bezoekers fors toenemen. Het is in de plannen volstrekt onduidelijk hoe de gemeente de te verwachten extra parkeerdruk wil oplossen, zodat het bij mij in de straat nog drukker gaat worden.
• Dit klemt te meer, omdat uit de in uw opdracht uitgevoerde quickscan (op basis van een niet representatief moment: 26 mei 2018) slechts uitgaat van een extra behoefte van 55 parkeerplaatsen, bovendien op maar 10 dagen! Zowel dat aantal van 55 als die 10 dagen is niet reëel maar veel te laag geraamd. Verder lijkt in dat rapport geen rekening gehouden te zijn met bezoekers van de zeilschool en van het aangrenzende Chinese restaurant en Restaurant On the Rock. Die quickscan is dus niet deugdelijk.
• Eveneens ontbreekt in die quickscan de parkeerdruk/overlast in de vogel-buurt (met name de Roerdomplaan, Fuutlaan en Karekietstraat). Dat klemt temeer, omdat door de mogelijke nieuwe opgang achter de Roerdomplaan naar de Kudelstaartseweg steeds meer bezoekers in de vogelbuurt hun auto gaan parkeren
• De door u geraamde 55 extra auto’s wilt u laten parkeren aan de Bachlaan in de maanden juli en augustus. Maar waar moeten de auto’s dan staan in de maanden mei, juni en september? Door de klimaatverandering zien we dat in deze maanden steeds vaker en door meer mensen gerecreëerd wordt aan het Waterfront. Uw eigen quickscan is nota bene ook gebaseerd op een dag in mei 2018. NB: de Bachlaan wordt er overigens  niet veiliger op met haaks/schuin parkeren omdat daar best hard gereden wordt.
• De aanname van de toenmalige wethouder, uitgesproken tijdens de raadsvergadering in december 2019, dat bezoekers hun auto wel op de parkeerplaats bij het zwembad of het sportpark zullen plaatsen, is niet realistisch. Door de huidige wethouder onlangs genoemde inzet van pendelbusjes werd tijdens een volgend overleg met de gemeente/aannemer al weer als veel te duur qua exploitatie bestempeld. Bezoekers zullen dus dichter bij het Waterfront willen parkeren, en daardoor neemt de parkeeroverlast in de straten van met name de zuidelijke delen van de planetenbuurt en de vogel-buurt ontoelaatbaar toe.
• Verder voorzie ik ook een toename van geparkeerde auto’s met trailers, niet alleen aan de Zwarteweg en in de vogel-buurt, maar ook meer richting mijn buurt. Bij toekenning van bovengenoemde vergunning zal dat alleen maar erger worden, nu er ook niet is voorzien in extra parkeerplaatsen voor auto’s met trailers.

(  2 ) Onveilige situatie rond huidige brandweerheling

• Hoewel deze helling bedoeld is voor de brandweer en hulpdiensten, wordt gedoogd dat ook auto’s met trailers er gebruik van mogen maken. Maar dat loopt nu al gierend uit de hand. Dat is niet alleen van invloed is voor de inzet van hulpdiensten zelf.
• Afgelopen maanden leidden auto’s met trailers voor een onveilige infrastructuur rond de huidige brandweerhelling, met opstoppingen / files op de Stommeerweg en de Kudelstaartseweg.
• Als er een extra boost komt richting recreanten bij toekenning van de omgevingsvergunning, zal die overlast van auto’s met trailers ernstig toenemen. Enerzijds op de Stommeerweg en Kudelstaartseweg, welke wegen toch al in toenemende mate onder druk staan omdat de N196 verkeersluw gemaakt wordt. Anderzijds bij het parkeren van die auto’s met trailers op de Zwarteweg, in de Stommeer en Hornmeer. Verkeerstoename kan tot onveilige situaties leiden voor voetgangers, fietsers, mensen met speciale vervoersmiddelen.

( 3 ) Toename van geluidsoverlast.

• Momenteel wordt door mij bij warm weer reeds hinder ondervonden in de vorm van geluidsoverlast in de vorm van muziek en schreeuwen. Met name ‘s avond en ook ‘s nachts. Door de klimaat veranderingen (waarbij er zowel in het voorjaar, de zomer en het najaar meer warme dagen optreden) neemt de intensiteit van de bezoekers en de frequentie van het aantal bezoeken al verder toe.
• Bevolkingsgroepen welke krap behuisd zijn maken vaker gedurende de avonduren, en in de weekenden ook  ‘s nachts, gebruik van het surfeiland en de omringende natuurlijke oevers. Dit gaat gepaard met drank/drugs-gebruik en veel muziek en lawaai tot laat in de nacht. Bij een zuid/westen wind is die overlast tot ver in de Stommeer/Hornmeer waar te nemen.
• Gezien de met de omgevingsvergunning beoogde vergroting van de recreatieve voorzieningen van het Waterfront zal het aantal bezoekers en hun geluidsoverlast tot niet acceptabele proporties stijgen.
• Uitbreiding van de voorzieningen (zoals barbecue plekken en het creëren van aanvullende zitgelegenheden aan het water) en het creëren van een JongerenOntmoetingsPlek binnen het Waterfront wordt daarom ten sterkste ontraden.

( 4 )  Toename van overige overlast.

• Met mijn mede-bewoners in de buurt van het huidige surfeiland heb ik zorgen over het zwerfvuil op en rond het surfeiland en in de aanpalende wijken, het wildplassen en zelfs het geconstateerde wildpoepen. Als gevolg van overvolle prullenbakken doen de vogels zich te goed aan het zwerfafval en is de kans op ongedierte zeer groot aanwezig. Het versnipperde afval is nauwelijks op te ruimen met alle gevolgen voor de recreatieplekken en het milieu. Bij een evenement als de WesteinderWaterWeek wordt door de gemeente de voorwaarde gesteld dat de organisatie extra toiletten verzorgt. Maar in de huidige plannen van de gemeente zijn er slechts twee toiletten (is dit in aanvulling van de 2 toiletten bij Restaurant On the Rock of komen die in plaats daarvan?) getekend. Dit aantal is niet voldoende bij verdriedubbeling van het strand en de oevers. Als daarbij wordt genoteerd dat de “hufterproof” toiletten bij het restaurant ‘s avonds om 21 uur afgesloten worden om vernieling te voorkomen, zal de overlast voor de bewoners door wildplassen/poepen dus toenemen. Wie gaat de toiletten schoonmaken ? En wie gaat het handhaven?

( 5 )            Onvoldoende handhaving

• Bovenstaande overlast-situaties klemmen te meer, omdat de toename van de overlast met name staat en valt met de handhaving ervan. En op dat punt schiet uw gemeente nu al te kort.
• Afgelopen zomer hebben de ondernemers en verenigingen die gebruik maken van het surfeiland, door de gemeente bekostigde aanvullende incidentele handhaving ingezet. Dit is geen structurele oplossing.
• Voor heel Aalsmeer inclusief de Westeinderplassen en de eilanden zijn er nu 4 handhavers. In verband met de thans al ervaren overlast, heeft uw gemeente besloten om 2 handhavers extra in te zetten. Die zijn er niet allemaal op elk moment van elke dag. Daardoor is het afgelopen maanden ernstig uit de hand gelopen op de Grote Plas, de oevers, de kleine Poel, en op de eilanden.
• Bij toekenning van de beoogde omgevingsvergunning zal de behoefte aan handhaving fors toenemen vanwege bovengenoemde overlast. Echter, het voorgelegde plan voorziet niet in een paragraaf met betrekking tot deugdelijk beleid van uw gemeente ten aanzien van die handhaving.
• Uw gemeente heeft in een recent gesprek met enkele bewoners zelfs aangegeven dat er ook geen aanvullend structureel budget beschikbaar gemaakt zal worden. Dit, ondanks dat de ‘Waterfront plannen’ een uitbreiding van de bezoekersaantallen beogen en daarmee aanvullende overlast in de lijn der verwachtingen ligt.
• Uw hoop dat met ‘monitoren door de gemeente’ en ‘melden van overlast door de inwoners van de Hornmeer’ de overlast kan worden beperkt, kan geenszins worden aangemerkt als een goede ruimtelijke onderbouwing van de te verlenen omgevingsvergunning.
• Melding incidenten: afdeling Handhaving is tijdens kantooruren bereikbaar tot 17.00 uur. De handhavers zelf zijn aanwezig tot 23.00 uur. Het gemeentelijk meldingssysteem verdient nader onderzoek. De burger kan via internet of Verbeter de buurt-app een melding maken;  de melding wordt pas de eerst volgende kantoordag (ma t/m vr) verwerkt als de overlast al voorbij is.

( 6 ) Aantasting Watertoren

• Aalsmeer heeft een Rijksmonument binnen haar gemeentegrenzen: De watertoren. Deze verdient bescherming. Op het bordje aan het hek is voor iedereen te lezen dat “ De Aalsmeerse gemeenteraad heeft besloten dat de watertoren niet commercieel  geëxploiteerd mag worden, maar toegankelijk moet blijven voor publiek. “  Dit houdt op dit moment het volgende in: Een openstelling van de watertoren alleen tussen Augustus en April maandelijks op zondagmiddagen voor bezoekend publiek tot 17 uur  ‘s middags, mits er voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn. De tussenliggende periode is de watertoren gesloten om het jaarlijks terugkerend slechtvalkpaartje tijdens hun broedseizoen te beschermen en het nest niet te verstoren. In het programma van eisen heeft de gemeente aangegeven dat de openingstijden van de watertoren niet aangepast zullen gaan worden.
• Ik begrijp daarom niet waarom het hek rondom de watertoren weggehaald zou moeten worden, dat nu het rijksmonument juist beschermt tegen ontsieren of in gevaar brengen.
• Het is bijzonder dat het ecologisch onderzoek geen melding maakt van het jaarlijks terugkerende parende slechtvalkpaartje in de watertoren. Deze houdt zich niet alleen op de watertoren op maar ook op het omliggende gebied, waar de rust verstoord zou kunnen worden door het schrappen van de hekken.

( 7 )      Teniet gaan van belangrijke natuurwaarden

• Zoals het ecologisch onderzoek aantoont zijn er belangrijke natuurwaarden in de Westeinderplassen dat deel uitmaakt van het Natuurnetwerk Nederland en Natuurverbindingen (NNN) zoals de rivierdonderpad die zich ophoudt bij de stortstenen oevers. U moet zelfs (conform de provinciale ruimtelijke verordening) mitigerende maatregelen nemen om de instandhouding van deze amfibie in het gebied te garanderen. Door de door u voorgestelde maatregelen verdwijnt bijna een vijfde van het potentieel leefgebied van de rivierdonderpad op de meest gunstige oever van de Westeinderplassen.
• U stelt voor rivierdonderpad te verplaatsen naar het fort Kudelstaart. Ik vraag me af of dit voldoende dichtbij is en of het fort Kudelstaart ook bereid is daar (250 meter!) voorzieningen te accepteren. Volgens mij kan het veel beter dichterbij gerealiseerd worden door een deel van de huidige binnenzijde van de pier niet als zandstrand te veranderen maar te handhaven met steenstort. Zeker omdat u aangeeft dat verstoringen door recreatie niet verwacht wordt.
• U geeft aan dat de pier 100 meter langer wordt en met stortstenen wordt afgewerkt. U stelt dat de rivierdonderpad de westzijde van de Pier dan als nieuwe habitat kan nemen. Ik denk  dat de aanleg van de langere pier voor zodanige verstoring zorgt dat de rivierdonderpad hier niet meer terug komt. Overigens staat in de ruimtelijke onderbouwing bij  het oppervlaktewater dat de pier 75 meter langer wordt. Uit de tekening is niet af te lezen hoe veel groter de pier nu daadwerkelijk wordt.
• De aanleg van de voorgenomen vergrote pier zorgt ervoor dat er 6.133 m2 zoete plas verdwijnt. U stelt voor dit te compenseren aan de noordzijde van de Westeinderplassen, het Bovenlandengebied waar juist de combinatie van land en water het gebied uniek maakt. Ik vind dat het open water zoveel mogelijk behouden moet worden in de Westeinderplas en dat zoveel mogelijk land behouden moet worden aan de Bovenlanden. Wij vinden dan ook dat uw maatregel negatief is voor de landschaps- en natuurwaarden.
• De vergrote pier zorgt ervoor dat een groot deel van het surfeiland wordt afgesneden van het open water van de Westeinder. Op dit moment is er al vaak last van blauwalg op het strand. Onduidelijk is of de geplande doorstroomopening in de pier voldoende is en opengehouden kan worden om deze afsnijding op te vangen. Ik verwacht dan ook dat er vaker overlast is van blauwalg.

( 8 ) Onvoldoende participatie en draagvlak bij inwoners Hornmeer en Aalsmeer

• Uw gemeente stelt dat er groot draagvlak is voor deze droomvariant van het Waterfront Aalsmeer. Echter: uw app-enquête was minimaal, veelal jongeren hebben gereageerd. Bovendien op een suggestieve vraagstelling (Vind je het leuk dat…? Niet in de trant van: Weet u van de mogelijke overlast en vindt u dat die overlast niet opweegt tegen de voordelen van de uitbreiding?). Op de inspraak avonden waren er maar een twintigtal mensen aanwezig.
• Daarmee kan niet gesteld worden dat er onder de (Hornmeer) inwoners van Aalsmeer een groot draagvlak bestaat voor dit plan. Dat was wel één van de pijlers waarop de subsidie van Schiphol werd verleend. Daarvan is bij de droomvariant in elk geval geen sprake. De bewoners hebben gekozen voor een andere variant. De gemeente heeft dat naast zich neergelegd. Dat maakt dat wij vraagtekens zetten of de gemeente mij als bewoner serieus neemt.
• Uit recente contacten met de gemeente en de aannemer is tevens gebleken dat er nogal wat punten gewijzigd zijn/worden in de thans voorliggende plannen, zodat evenmin gesteld kan worden dat uw inwoners over de actuele kennis van dit plan beschikken om wel/geen zienswijze in te dienen. En dat eigenlijk ook niet bekend is waarop we nu inspraak moeten geven: op de voorliggende plannen of de nieuwste plannen, (waarbij de steigers en het hek bij de watertoren op een andere plek staan ingetekend, etc). Verder is het wel heel vervelend dat u dit inspraakproces precies in de grote zomervakantie heeft gepland, waardoor velen op vakantie zijn en dus geen zienswijze zullen indienen. Ook dat geeft een vertekend beeld. Er zijn gemeenten die als beleid hanteren om dergelijke vergunningprocedures juist niet in de zomervakantie te plannen.
• Daarnaast ontbreekt er ook een deugdelijke eindrapportage, waaruit blijkt hoe alle inspraak door uw gemeente is afgewogen en welke invalshoeken, belangen, prioriteiten uw gemeente uiteindelijk hebben doen besluiten voor Voorkeursvariant 3 te kiezen.
• U gaat voorts voorbij aan de door de Werkgroep Waterfront Aalsmeer (bestaande uit bezorgde bewoners uit de Hornmeer/Stommeer) gehouden enquête in het voorjaar 2020 naar de parkeerdruk in de Hornmeer. Daaruit blijkt dat 95% van de bewoners tegen voorkeursvariant 3 zijn vanwege de parkeeroverlast.
• Uw gemeente heeft het initiatief tot het Waterfront Aalsmeer in werking gezet omdat er een subsidie van Schiphol werd gegeven waaruit de investeringskosten van het Waterfront voor een groot deel kunnen worden betaald. Maar voor het jaarlijks onderhoud en de exploitatie van het Waterfront – waaronder de handhaving ervan bij overlast – zijn geen budgetten voorzien / beschikbaar. Aldus is er geen sprake van een deugdelijk plan.
• Verder heeft de Werkgroep Waterfront Aalsmeer het verzoek aan uw gemeente gedaan om van deze droomvariant af te zien en alsnog te kiezen voor ‘Variant 2 light’ (zonder barbecue- en zit-plekken, geen nieuwe opgang achter de Roerdomplaan en geen recreatie rondom de watertoren) of ‘Variant 1 wat nader aangekleed’ (meer groene voorzieningen). Met als extra aanvulling in beide vairanten: geen JongerenOntmoetingsPlek.

In verband daarmee verzoek ik u de voorgenomen omgevingsvergunning derhalve te weigeren. Omdat ik wel toejuich als het huidige waterfront enigszins wordt verbeterd, verzoek ik u voorts te onderzoeken of alsnog draagvlak kan worden gevonden voor variant 1 of 2 zoals eerder genoemd. Daarbij zou uitgangspunt moeten zijn om het bij een lokale voorziening te houden en niet om in een regionale behoefte te willen voorzien.