Gangmakers zorgen voor grotere betrokkenheid en meer woongenot

Door: Jan Dreschler. Ze wonen al een aantal jaren met veel plezier in het complex Mijnsheerlijckheid, Ageeth de Kuijer, Max van der Spiegel en Peter Schwegler. In de sfeervolle woning van Max op de derde verdieping met een prachtig uitzicht over Kudelstaart spreken we met elkaar over de recente grote verandering in Mijnsheerlijckheid. De traditionele werkwijze met een huisbaas en een bewonerscommissie is vervangen door een hoge mate van zelfsturing waarbij veel bewoners betrokken zijn. Het sleutelwoord daarbij is ‘gangmakers’.

Het complex voor senioren dat wordt aangeduid als Mijnsheerlijckheid is eigendom van woningbouwcorporatie Habion, een landelijk opererende organisatie gespecialiseerd in ouderenhuisvesting. Het bestaat uit de appartementengebouwen Nobelhof en Boerhaavehof en een wijksteunpunt. Er is een huisartsenpraktijk, de wijkverpleging is in het pand aanwezig en het winkelcentrum bevindt zich op enkele meters loopafstand.

Bruisend geheel
Het beheer van het complex was van oudsher uitbesteed aan twee externe partijen; Van der Linden Vastgoedbeheer en bouw- en onderhoudsbedrijf IJbouw. Zij regelden alle noodzakelijke werkzaamheden in het pand en overlegden af en toe met de bewonerscommissie. Dat was een traditioneel model, maar het kan anders. Sinds kort hebben de bewoners van Mijnsheerlijkckheid veel meer inspraak in alles rond hun woonomgeving en worden ook bepaalde taken in eigen beheer genomen. Kortom het is een bruisend geheel van activiteiten..

‘Liv inn’
Als landelijke corporatie wil Habion graag weten wat er onder de bewoners van hun complexen leeft en daartoe houden zij jaarlijks een aantal bijeenkomsten met hun huurders onder de naam ‘Liv inn’. In de loop van 2023 werd daarbij gesproken over een nieuwe vorm van bewonersparticipatie waarbij de naam ‘gangmakers’ naar voren kwam. Het zou een manier zijn om de bewoners van een complex veel meer bij hun leefomgeving te betrekken door veel taken en bevoegdheden aan hen te delegeren. Het zou ook leiden tot een grotere bewonerstevredenheid.

Dit concept van Habion werd door de bewoners van Mijnsheerlijckheid overgenomen. Aan de wieg daarvan stonden de drie genoemde bewoners: Max van der Spiegel, in zijn werkzaam leven beleidsmedewerker bij Rijkswaterstaat, Peter Schwegler, horecaman en voormalig eigenaar van De Zotte Wilg en Ageeth de Kuijer die velen nog kennen als zwemlerares van weleer. Zij waren de afgevaardigden vanuit Kudelstaart en werden enthousiast over de ideeën die op de Habionbijeenkomsten gewisseld werden. Vervolgens besloten zij te onderzoeken of dit iets zou zijn voor de Kudelstaartse situatie.

Enthousiasme
Op 19 november was er voor alle bewoners een voorlichtingsbijeenkomst. Het enthousiasme van de drie werd overgenomen en spontaan gingen er 30 handen omhoog van bewoners die wel wilden participeren in dit nieuwe project. Deze enthousiaste mensen zijn allemaal ingeschakeld en ingedeeld in teams met een bepaald thema, al naar gelang hun interesse. Elk team heeft een aanspreekpunt en trekker die zorgt voor de coördinatie. Dat was het begin van een geheel nieuwe werkwijze. De oude bewonerscommissie werd opgeven en alle oorspronkelijke taken ondergebracht in het nieuwe model waarin de gangmakers zich actief inzetten voor het complex en haar bewoners.

De gangmakers zijn verspreid over zes thema’s. De gangmakers in het team ‘Extern Overleg’ houden zich onder meer bezig met alle overleggen met Habion en andere externe partijen en bewaken de grote lijn voor onderhoud. De groep die zich bezighoudt het met thema ‘Financiën’ gaat over het inhuren van derden voor bijvoorbeeld de glasbewassing, het tuinonderhoud, de huismeesterfunctie en het beheer van de gezamenlijke gelden. De gangmakers van ‘Lief en Leed heten nieuwe bewoners welkom en geven extra aandacht voor wie dat nodig heeft.

Krasse knarren en meiden
Binnen het thema  ‘Activiteiten’ wordt van alles georganiseerd. Dat kan zijn op gebied van muziek, bingo of samen eten. Horecaman Peter is daar de contactpersoon met zijn talent om iets op poten te zetten. “We hebben een goede relatie met de directie van het Zorgcentrum Aelsmeer en er is regelmatig overleg. In de donkere dagen van het jaar mogen we als gangmakers, doordeweeks, maar vooral in het weekend,  gebruikmaken van het wijksteunpunt en de faciliteiten. In de warmere maanden van het jaar wordt uitgeweken naar onze ontmoetingstuin met het prachtige terras, meubilair, twee grote parasols en onze professionele jeu de boulesbaan.” Als er hulp nodig is bij bepaalde activiteiten staat er volgens peter een heel leger van bewoners klaar onder de naam ‘krasse knarren’ en ‘krasse meiden’

Goede fitness
Dan is nog een thema waarin een aantal klussen door de bewoners in eigen beheer wordt uitgevoerd, variërend van de zorg voor de papiercontainers, in de zomer op maandagochtend een uurtje schoffelen in de ontmoetingstuin tot het monitoren van het gebruik van nutsvoorzieningen. “Die zelfwerkzaamheid verlaagt de servicekosten en is tegelijk een goede fitness voor de betreffende bewoner die er aardigheid in heeft,” aldus Max.

Het laatste thema is ‘Communicatie’. De gangmakers binnen dit thema beheren een Facebookpagina, doen geregeld een nieuwsbrief verschijnen en organiseren viermaal per jaar een bijeenkomst met de gangmakers en eenmaal per jaar een grote vergadering voor alle bewoners.

Solidariteit
Niet iedereen kan meedoen met het gangmakerschap. Max legt uit: “Soms komen mensen pas op hoge leeftijd hier wonen. Van hen kun je niet verwachten dat zij gangmaker worden. Het project is dan ook gebaat bij een gevarieerde toewijzing, waarbij naast zeer oude mensen ook wat jongere senioren in het complex kom wonen.”

Vrijwillige bijdrage
Binnen het project is er volgens het drietal sprake van volstrekte gelijkwaardigheid. Iedere gangmaker heeft evenveel te vertellen. Wel kunnen de talenten en de plek waar men zich wil inzetten verschillen. Vroeger betaalden alle bewoners contributie maar dat is vervangen door een vrijwillige bijdrage. Men neemt deel al naar gelang men dat wil of kan en zelfs als men niet bijdraagt zijn daar geen consequenties aan verbonden.

Vinger aan de pols
Natuurlijk is deze overgang naar een ander systeem nog nieuw. Wat dat betreft wordt het als een spannend jaar gezien. De drie initiatiefnemers houden dit eerste jaar ook overal de vinger aan de pols en zijn beschikbaar als troubleshooters. Maar zij zijn optimistisch over de toekomst. ”Te verwachten valt dat met deze nieuwe vorm van participatie en eigen regie het woongenot nog verder toeneemt.”

(Foto’s Arjen Vos)