Column: ‘Wat is waar’

De columnist van deze week beschrijft vandaag zijn spagaat. Een onderwerp objectief belichten of voorzien van kritische kanttekeningen? Een spagaat dat hij wel vaker op zijn pad treft, maar als je bij een spelende kwestie twee petten op hebt, kan de keuze des te lastiger zijn. Als direct-betrokkene bij de lokale PvdA neemt columnist Joop Kok de lezer mee in zijn overwegingen.

Nee, niet bepaald het juist moment om voor Aalsmeer Vandaag een column te schrijven. Door al dat gedoe rond de PvdA ben ik van slag en kan ik mij niet goed concentreren.

“Maar Joop, dit is je moment” zegt mijn hoofdredacteur van Aalsmeer Vandaag, “geef weer wat jij er van denkt. Ook de ander doet dat, voorkom dat alleen die kant van het verhaal gehoord wordt, laat je stem horen.” Een opvatting conform het idee dat door het laten horen van beide partijen de lezer zelf zijn conclusies kan trekken. Geheel volgens het beginsel van hoor en wederhoor dat expliciet wordt vermeld in de gedragscode voor Nederlandse journalisten, die is opgesteld door het Nederlands genootschap van hoofdredacteuren. Het is een respectabele opvatting maar niet zonder gevaren. 

Een daarvan is het  creëren van een valse indruk van gelijkheid van expertise. Zo werden artsen en wetenschappers in het debat over de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker tegenover enkele alternatieve genezers gezet, waardoor bij het publiek de indruk kon ontstaan dat deze twee partijen evenveel expertise hadden. Dit gebeurde in het verleden ook in de discussie over de opwarming van de aarde en hebben we ook gezien in de discussie over de vaccinatie tegen het coronavirus.  

Bij het schrijven over wat er politiek gezien in Aalsmeer gebeurt, ben ik me bewust van deze tweespalt. Het hoor en wederhoor gaat op wanneer de politiek alle kanten van een onderwerp belicht, het is dan makkelijk voor me, ik probeer de opvattingen, liefst citerend, zo goed mogelijk weer te geven. De lezer beslist. Gaat het over zaken waarvan ik denk hier ontbreekt het aan inzicht, dan speur ik op internet en duik ik in de boeken. Op zo’n moment transformeer ik van journalist naar columnist. Op z’n sterkst heb ik dat laten merken toen er een voorstel lag om het centrumverkeer via het Raadhuisplein af te wikkelen. Als kenner van het gebruik van stedelijke ruimtes had ik daar zoveel bezwaren tegen dat ik niet alleen via Aalsmeer Vandaag maar ook via de mail de raadslieden daarmee confronteerde. 

Meer recentelijk kwam ik bij het bezoek van Forum voor Democratie opnieuw in een spagaat, moest ik alleen maar weergeven wat daar gezegd en beweerd werd, of moest ik daar toch enige nuances in aanbrengen? Toen er gesteld werd dat corona, ondanks al de doden, niet meer voorstelde dan een ernstig griepje, dat de specialisten alleen maar uit waren op media-aandacht en extra inkomsten en FvD alleen maar het goede voorhad, was het me duidelijk wat ik moest doen. Dat op de een of andere manier duidelijk maken in mijn verslag. Toen dat op Aalsmeer Vandaag geplaatst werd verscheen de volgende reactie: wellicht is het verstandig om de volgende keer óf die mening iets minder naar voren te laten komen bij het schrijven van een verslag, óf gewoon een verslaggever te sturen die wel objectief kan blijven.

Een correcte opmerking, ik was niet objectief, in mijn verslag lag wel degelijk een mening opgesloten, bewust. Maar stel je voor ik was naar een politieke massa bijeenkomst geweest van Adolf Hitler, wat had ik moeten schrijven? Zijn verhaal doorvertellen of het toch voorzien van commentaar gebaseerd op journalistiek onderzoek? En daar ligt volgens mij de crux. Doe je van een gebeuren alleen maar verslag of voorzie je het ook nog van kritische kanttekeningen. Wanneer, in het geval van het PvdA conflict de één beweert dat een bestuurslid geen deel mag uitmaken van de kiescommissie en volgens de ander wel, dan kom je met hoor en wederhoor niet verder. Het is maar wie je wil geloven. Het enige dat de journalist op dat moment zou moeten doen is onderzoeken. Welke bewering klopt wel en welke niet. Maar dat kost tijd en wil en kan de journalist dat wel opbrengen? 

Nee, voor mij is die taak niet weggelegd, ik ben direct betrokken en dan wordt het een welles nietes verhaal. En daarbij, niemand schiet er mee op, er zijn alleen maar verliezers. Gelukkig was het gisteren prachtig terrasweer en deed het me goed om na zoveel tijd van opsluiting, eindelijk weer eens het glas te heffen op het volle leven.