‘Wij komen om de handen uit de mouwen te steken”

De beelden uit het door oorlog getroffen Syrië die hier de journaals vullen, zijn weinig hoopgevend. En aan de vluchtelingenstromen lijkt geen einde te komen. Toch zijn er ook lichtpuntjes. John Buijs, werkzaam voor hulporganisatie ZOA, laat zien dat er in de diepe ellende waarin een stad als Aleppo verkeert, iets goeds tot stand komt. Leni Paul zocht John Buijs op en informeerde naar de stand van zaken.

 

[Leni Paul] Vooroordelen. We hebben ze regelmatig en koesteren ze zelfs vaak. Toen ik dan ook hoorde dat John Buijs, lid van de Cama-gemeente, naar oorlogsgebieden trok om daar hulp te bieden kwam bij mij onmiddellijk een beeld naar voren van een goedwillende hulpverlener, type zendeling die met bijbels en stichtelijke woorden rondtrekt om geestelijk steun te verlenen. Een misverstand, zo hoor ik die ochtend aan de huiskamertafel in de smaakvol ingerichte woonark op een fraaie plek aan de Oude Spoordijk.

 

De 53-jarige Aalsmeerder, getrouwd, 3 uitwonende studerende dochters waarvan een zich sinds kort arts mag noemen had een HBO elektrotechnische opleiding en ging werken in de telecommunicatie.

 

Hoe kwam het humanitaire werk in je leven?

“Ik werkte al vijf jaar als vrijwilliger bij ZOA, een al 45 jaar bestaande christelijke organisatie die zich inzet voor mensen op de vlucht. Het thema bootvluchtelingen is nu actueel, maar in feite speelt het al veel langer in bijvoorbeeld Vietnam en Cambodja waar het regime van Pol Pot en de Rode Khmer aan de macht was. En datzelfde geldt voor sommige landen in Afrika en Azië. ZOA staat voor Zuid-Oost Azië, maar het aantal landen waar wij bezig zijn is inmiddels behoorlijk uitgebreid. ZOA biedt met name hulp bij natuurrampen, gewapende conflicten, in situaties  waar mensen gedwongen worden te vluchten. Denk bijvoorbeeld aan El Nino in Ethiopië, aan Soedan, enzovoort. We zijn een christelijke organisatie.“

 

En jouw persoonlijke drijfveer?

“Uit mijn geloof geef ik daaraan een extra dimensie, help daadwerkelijk mensen die veel slechter af zijn dan wij hier.”

 

ZOA gaat dus niet naar die landen uitsluitend om te preken en het geloof uit te dragen.

“Nee, al werken we wel vanuit ons geloof, maar we gaan daar echt  niet heen om te preken. We helpen zeker ook in landen zoals Birma, Nepal, Afghanistan ,vaak dus in landen met een bevolking die voor 100% islam is zoals Afghanistan. Het gaat ons met name voor opvang in de regio en als de toestand in zo'n land weer veilig is stoppen, zoals we dat na Pol Pot in Cambodja bijvoorbeeld ook hebben gedaan.”

 

Hulp in de regio, die roep klinkt meer en meer. Nu is er in ons land op dit gebied al een veelheid aan organisaties. We worden regelmatig na rampen en noodsituaties aangespoord geldelijk bij te dragen en onze goede wil te tonen. ZOA doet het uit christelijke overtuiging, weer veel anderen beroepen zich op humanisme, op Joodse en katholieke basis.

 

Zou het niet beter zijn gezamenlijk te opereren?

“Dat gebeurt ook al. We hebben als ZOA bijvoorbeeld een goede band met mevrouw Ploumen, de Minister van Ontwikkelingssamenwerking en met andere organisaties wordt ook samengewerkt. Door de afzonderlijke organisaties wordt twintig procent bijgedragen en dat bedrag breng je dan bijeen door middel van presentaties, lezingen, collectes, het resterende bedrag wordt door het ministerie bijgedragen.”

 

ZOA, gevestigd in Apeldoorn, is actief in vijftien landen in Afrika en Azië. In totaal zijn 1000 mannen en vrouwen actief.  Buijs toont ons een videofilm die inzicht geeft in de activiteiten van ZOA. Terwijl  bijna  dagelijks de gruwelijkste beelden van oorlogshandelingen uit vooral Syrië in onze huiskamer te zien zijn, toont Buijs ons een op het oog normaal tafereel van een groepje inwoners, actief in de weer met allerlei gereedschap. Een doodgewoon beeld, zou je zeggen.

 

“Dit is in Aleppo. Wij zijn hier bezig met het slaan van een pomp. Soms lijkt het op ontwikkelingshulp wat wij in al die landen doen maar het gaat meer om noodhulp, ons inzetten voor het repareren van wat er is verwoest en dat kan een school zijn, maar ook het plaatsen van een pomp zoals hier.”

 

Zo'n dertig jaar geleden  zette OSA, Ontwikkelingssamenwerking Aalsmeer zich ook al in voor dergelijke doelen. Er trok toen een groep Aalsmeerse vrouwen naar Tanzania om daar in het land van Nyere in een klein dorp een pomp te slaan. Buijs pretendeert dan ook niet dat het werk van ZOA nieuw en uniek is.Politiek, geloof, Buijs zegt dat het gaat om daadwerkelijke hulp bieden en dat zijn 'drive'het geloof is.

“Ieder heeft zijn eigen motivatie, maar wij als ZOA brengen geen bijbels en hebben dat nooit gedaan ook. We komen om te helpen, om de handen uit de mouwen te steken. We zoeken in die landen soms dan wel een kerk op, maar soms zijn er alleen maar moskeeën. Relieve, hope, recovery oftewel hulp, hoop herstel, daar gaat het om bij ons. Als ZOA doen we dit werk al een halve eeuw (luide lach), maar ineens zijn wij met hulp bieden in de regio modern.”

 

Corruptie, bedrog, slinkse handelingen, list en bedrog. Geld dat niet bij de juiste mensen terecht komt.  Regelmatig lezen we over malversaties. Hoe ziet Buijs dit?

”Ik zeg altijd: vertrouwen is goed, maar controle is beter.”

 

Buijs reist al vele jaren regelmatig naar wat we zien als 'onveilige' landen. Zo was hij behalve in Syrië ook in Libanon, Jemen, Jordanië, Irak, om er enkele te noemen.

 

“Mijn gezin is er aan gewend dat ik vaak op reis ben. Als ik thuis werk probeer ik programma's op te zetten voor de organisatie. Er blijft nog veel werk aan de winkel.”

 

Wordt binnenkort weer door je afgereisd?

“Doorgaans reis ik acht keer per jaar en de volgende reis is naar de Filipijnen dat vorig jaar door een cycloon werd geteisterd..

 

Nooit bang? Want de doorsnee toerist reist in deze barre tijden toch niet zo snel af naar landen als bijvoorbeeld Syrië.

“Nee, meestal ben ik niet bang. We zijn vaak toch nog best een eindje van het echte gevaar vandaan.”

 

Foto's: John Buijs bij en in zijn ark aan de Oude Spoordijk (foto's Jaap Maars), beelden van Aleppo waar watertappunten gerealiseerd zijn met behulp van ZOA. (Foto's ZOA)