‘We zouden meer contact willen met Aalsmeerders’

Een stijlvol ingerichte kamer in het Karmelietenklooster aan de Stommeerweg waar ons gesprek zal plaatsvinden. Portret van paus Franciscus aan de muur en een sierlijk herfstarrangement van pompoenen op tafel. Sinds drieënhalf jaar zijn hier dertien zusters van de Benedictinessen in het in 1920 ingewijde klooster gevestigd. Vrijwel allen hebben de Italiaanse nationaliteit. Wat bracht deze nonnen, afkomstig uit de abdij Sant'Angelo in de streek Le Marche in midden-Italië, de laatste tijd geteisterd door aardbevingen, naar het kille noorden?

Een gesprek met toegewijde, enthousiaste vrouwen.

 

De orde van de Benedictinessen waartoe de nonnen behoren, is een contemplatieve orde. Dat houdt in dat de tot deze orde behorende religieuzen hun leven zwijgend doorbrengen. Bidden en tuinieren zijn de voornaamste bezigheden of, zoals zuster Diletta later zal opmerken: ora et labora…

 

Die ochtend gaat  er een wereld voor ons open, want zuster Diletta, priorin en woordvoerster vertelt, bijgestaan door de zusters Margherita en Raquela, opgewekt en rad pratend wat hen zoal bezig houdt en hoe zij de lange dag doorbrengen. En zwijgen blijkt slechts een klein gedeelte van die dag in beslag te nemen.

 

“Onze belangrijkste taak hier is om te bidden, om zichtbaar te maken dat we God vertegenwoordigen. En dan hopen we met onze inzet de ontkerkelijking die met name in Noord-Europa oprukt, te kunnen tegengaan.”

Dit was ook geen gemakkelijke taak ten tijde van Benedictus (480-547), de monnik die de orde stichtte. We horen die ochtend bij geurige Italiaanse koffie dat er in die tijden eveneens problemen waren van corruptie, er waren barbaren die dorpen verwoestten en in brand staken. Benedictus moest Rome ontvluchten om rust en vrede te vinden, er was veel morele corruptie. Benedictus en zijn monniken zijn volgens de zusters degenen die Europa hebben geëvangeliseerd. “Dus toentertijd was Europa niet helemaal christelijk en hieruit blijkt dus dat de situatie toen juist dezelfde was als nu,” aldus de zusters.

 

Twee geestelijken

Aalsmeer kende van nabij de Karmelieten. Ooit waren er diverse geestelijken van deze orde in het klooster gevestigd. Velen van hen waren op leeftijd, jongere paters traden niet toe. Toen slechts nog twee geestelijken in het ruime pand woonden werd het tijd het klooster te verkopen. Dertien nonnen van de orde van de Benedictijnen kwamen en namen er na verbouwing van het klooster hun intrek.

 

Boswachter en biologe

Bij hun entree in Aalsmeer stelden de dertien nonnen zich op een feestelijke receptie uitgebreid voor. Uit hun presentaties bleek dat vrijwel elk van hen pas op latere leeftijd voor intreden in de orde had besloten. Velen hadden een 'carrière' in de profane wereld achter de rug en waren onder meer boswachter, onderwijzeres of biologe, om slechts enkele beroepen te noemen.

 

Al tijdens die presentatie en de daarop volgende kennismaking met het Aalsmeerse publiek viel ons op dat van die veronderstelde zwijgzaamheid  nauwelijks sprake was. Sterker nog, geanimeerd spraken de nonnen met de vele bezoekers en waren bereid op diverse vragen in te gaan .

Deze sombere dinsdagmorgen krijgen we van de goedlachse Diletta, Margherita en zuster Raquela inzicht in het dagelijks leven achter de muren van het klooster.

 

Geweer en pistool

Raquela, de in België geboren biologe, vertaalt de woorden van de mede-zusters die wel onze taal bestuderen en enigszins spreken, maar hem terecht als moeilijk bestempelen.

Diletta was ooit boswachter en kon, zo zegt ze, goed overweg met een geweer en een pistool. “Ik kon goed schieten, maar ik heb het wapentuig moeten inleveren toen ik in de orde trad.”

Diletta, openhartig: ”Ik heb er lang over nagedacht, heb er tien jaar over gedaan om in te treden.”

Zuster Margherita werkte op een cruiseschip in de Griekse wateren.

Bij het intreden legden de zusters, zo is gebruikelijk, allen hun familienaam af en kregen ze een bij hun kerkelijke status passende naam.

 

Culinaire hoogstandjes

Hoe is de dagindeling hier?

“We staan om half zes op, drinken koffie en dan gaan we naar de kapel om te bidden tot acht uur. Op dit moment begint dan de heilige mis. Daarna ontbijten we en wordt het tijd voor de dagelijkse werkzaamheden. Die zijn er volop te doen in het klooster.”

 

Sinds een jaar zijn jullie klaarblijkelijk druk bezig in de keuken, want dagelijks lokken jullie met aanplakbiljetten buiten aan het hek de Aalsmeerders om eens de lasagne, spaghetti, tiramisu en ook het dagelijks gebakken brood te kopen. Een uitdijend Aalsmeers klantenbestand kan zelfs dagelijks per e-mail kennis nemen van jullie culinaire hoogstandjes.

 

Diletta legt uit: “We moeten in ons eigen onderhoud voorzien, alles is ook veel duurder hier dan in Italië.  Daarom verkopen we onze zelfbereide maaltijden. Van het fruit en de groente komt er veel uit onze tuin en ook de likeur maken we zelf.”

 

Oppervlakkig

Slaat een en ander aan bij de Aalsmeerders?

(lange stilte…)”We zouden meer contact willen maken met de Aalsmeerse bevolking, maar hoe doen we dat? We hadden een bijeenkomst op het plein voor het klooster georganiseerd, een vrolijk samenzijn en we dachten dat dat ons dat verder zou voeren. Maar nee. Dat vinden we vreemd. Mensen zijn wel nieuwsgierig, men wil vriendschap op afstand, maar het blijft heel oppervlakkig. Hoe moeten we contact maken, zodat de Aalsmeerders kennis kunnen maken met onze manier van leven.”

 

Alcoholist

De Aalsmeerder klopt niet zo maar aan uw deur, denken we.

(glimlach)”Ja, we hebben een keer een alcoholist gehad, midden in de nacht stond hij aan de deur. Hij had geen onderdak. We hebben hem toen in het gastenverblijf laten slapen, maar dit is niet goed, want het is niet voorzichtig en men heeft het ons echt afgeraden om dit te doen. Dit doen we nu niet meer.”

 

Getuigenis

In afwijking van andere katholieke orden houden jullie vast aan de nonnendracht.

“Ja, wij gaan zo gekleed omdat we getuigenis van God willen uitstralen. Men stelt ons ook wel vragen, als we zo gekleed gaan.”

 

Er volgt een uiteenzetting over eigentijdse problemen, over de in de ogen van de nonnen ontstane leegte in de maatschappij die zonder God leeft. Aan hen, de hier residerende zusters, de taak om deze leegte te vullen.

“De penitentie is niet voor ons zelf, maar voor Christus op het kruis.”

 

Aalsmeer kent voor een plaats met 30.000 inwoners, veel verschillende kerkgenootschappen, elk op hun eigen manier bezig met het bijeenhouden en uitbreiden van de kerkgemeente.

“En wij willen graag de Aalsmeerders leren kennen, met hen bidden en samen met hen naar het woord van God luisteren. We hopen dat het zal lukken,” aldus Diletta.

 

Tekst Leni Paul

 

Foto: zuster Diletta liet het poseren over aan de zusters Margherita (l) en Israël.  Op Koningsdag 2016 verkoepn de nonnen tal van etenswaren en snuisterijen. (Foto's Arjen Vos)