Sport op Zondag

Sla een dagblad open en de sportpagina's komen je als een zwerm sprinkhanen tegemoet Op de bank kan je gestrekt, met het bekende bordje op schoot, urenlang kijken naar zich in het zweet ploeterende mannetjes en vrouwtjes. Sport is nu ongekend populair, begin vorige eeuw eerder een curiositeit. Van veel sporters is nog maar weinig bekend. Dat geldt helaas ook voor de Aalsmeerse atlete Yke Buisma. Over de plaatselijke sportgeschiedenis schrijvend in het kloeke boek ‘Aelsmeer’ weet zelfs atletiekgoeroe Klaas de Boer over Buisma niet meer te vertellen dan dat ze kampioene hoogspringen was en heel goed kon sprinten.

 

Yke Buisma is de eerste in de bescheiden rij Aalsmeerse deelnemers aan de Olympische Spelen. In 1928 in Amsterdam komt ze uit op het onderdeel hoogspringen-met-aanloop, zoals dat in die jaren nog genoemd wordt. Dat Nederlandse vrouwen deelnemen aan het Olympisch atletiekprogramma is dan een primeur, met gereserveerde permissie van gewichtig doende heren met hoge hoeden. Ze hadden er maandenlang over gedebatteerd. Velen vonden atletiek voor vrouwen te zwaar en niet flatteus. De voorstanders kregen tenslotte het voordeel van de twijfel en het succes van de Amsterdamse Spelen gaf de emancipatie van vrouwen in de sport vervolgens een stevige por in de rug.

 

Een jaar voor de Spelen traden de beste Nederlandse dames al aan voor een eerste landenontmoeting tegen België, in Ukkel bij Brussel. Bij deze primeur eindigt Yke Buisma met een sprong van 1.45 meter als tweede achter landgenote Lien Gisolf. Ook vertegenwoordigt de Aalsmeerse volk en vaderland in juni 1928 bij een landenwedstrijd tegen Duitsland. Ze springt, evenals drie andere deelneemsters, over 1.35 meter. Een barrage voor het bepalen van de klasseringen komt er niet; de Nederlandse dames moeten zich haasten om de laatste trein te kunnen halen…

 

Dankzij een ooit door Radio Aalsmeer opgenomen en op cd gezet interview met een zus van Yke weten we dat de hoogspringster opgroeide in een sportief gezin aan de Schoolstraat. Haar moeder was gymnastieklerares op de voormalige school aan de Uiterweg en turnde als tachtigjarige nog fanatiek. Vader Buisma zou zich afzijdig hebben gehouden van sportief bewegen, maar de zoon en vier dochters waren allen lid van de gymnastiekvereniging Olympia, het huidige Omnia.

 

Yke Buisma, is 20 jaar oud als ze in het Olympisch Stadion van Amsterdam, op de slotdag van het Olympisch atletiekprogramma, aantreedt voor de kwalificatiereeks van het hoogspringen. Gadegeslagen door Prins Hendrik haalt ze met de dan gangbare schrijlingse springtechniek (de Schotse stijl) de aanvangshoogte van 1.40 meter. Met de lat op 1.45, een hoogte die tot haar mogelijkheden behoort, faalt ze drie keer en is uitgeschakeld voor de prijzen. Landgenote Lien Gisolf is wél succesvol met een sprong van 1.57, goed voor Olympisch zilver. Natuurtalent Gisolf heeft eerder dat jaar in de interland tegen België, haar tweede wedstrijd ooit, al een nieuw wereldrecord gesprongen: 1.58. In 1934 doet ze er nog ruim vier centimeters bovenop: 1.623 – de millimeters werden ook meegeteld! Lien Gisolf, geboren in Nederlands-Indië en overleden in Amstelveen, was een fenomeen. In de Amstelveense wijk Kostverloren is een straat naar haar genoemd.

 

De carrière van Yke Buisma is door de respectabele prestaties van Lien Gisolf altijd onderbelicht gebleven en de Aalsmeerse miste door de tegenstand van zo'n sterke rivale ongetwijfeld ook veel medailles en titels. Toch kreeg haar loopbaan nog een gouden glans met het behalen van een nationale titel hoogspringen in 1930, in welke plaats is niet bekend.

 

Tekst: Jacques de Jonge

 

(AalsmeerVandaag wil dit verhaal over Yke Buisma in een volgende bijdrage graag aanvullen. Wie heeft meer informatie of beeldmateriaal? De Aalsmeerder Courant heeft ooit een uitgebreid artikel over de atlete geschreven. Is er een lezer die dat verhaal nog in zijn of haar bezit heeft en het wil delen? Reacties graag naar info@aalsmeervandaag.nl)

Foto: De Nederlandse damesploeg presenteert zich in Ukkel voor de eerste interland tegen het Belgische team. Yke Buisma was er bij, maar waar staat ze op deze foto?