Nieuwe Nederlanders: ‘Die directheid kan ik wel waarderen’

Door: Jan Dreschler. Mohamed Shahin (48) werd geboren in Egypte. Hij is sinds zes jaar in Nederland. Anderhalve maand geleden werd hij samen met zijn echtgenote Nederlander. Hij heeft het hier uitstekend naar zijn zin, waardeert de Nederlandse cultuur, maar de taal is een groot struikelblok.

Mohamed groeide op in Maadi, een plaats bij Caïro waar veel groen is. Hij heeft daar de liefde voor de natuur opgedaan en had als jongen al het idee ooit naar Europa te gaan om hier te kunnen genieten van onder andere de bossen. Zijn jeugd viel in een stabiele periode onder president Mubarak. Het bijzondere van de familie waaruit hij afkomstig is, samen met zijn twee zussen, is dat zijn ouders niet al te conservatief waren. Zo werd er geen verschil gemaakt tussen jongens en meisjes. Beiden genoten evenveel vrijheid, mochten studeren en mochten zelf reizen maken naar Europa.

Apotheker
Na het regulier onderwijs te hebben gevolgd, ging Mohamed naar de universiteit, waar hij farmacie studeerde. Hij is dus apotheker, een vak wat hij overigens in Nederland niet zo maar zou kunnen uitoefenen. In Europa en in Nederland is alles veel strenger gereguleerd dan in zijn thuisland.

Mohamed ging werken voor farmaceutisch bedrijf, Boehringer Ingelheim, en verhuisde in 2009 naar Dubai, waar hij tien jaar zou blijven. Daar was hij hoofd kwaliteitsbewaking voor het Midden-Oosten en Afrika. In 2019 besloten zijn leidinggevenden dat het verstandig zou zijn om ook een periode in Europa door te brengen en de Europese regelgeving te leren kennen. Inmiddels heeft hij een eigen regio binnen Europa, bestaande uit de Benelux, de Noordse landen, Portugal en Griekenland.

Nederlanders gastvrij
Hij vindt Nederland heel mooi. Amsterdam met zijn grachten is het eerste waar zijn oog op viel toe hij hier aankwam Maar inmiddels hebben hij en zijn vrouw veel aspecten van Nederland leren kennen, zoals de molens van de Zaanse Schans, maar ook de moderne windmolens zoals die op de Noordzee en in Flevoland staan. Beiden zijn ook dol op Nederlandse kunst, wat blijkt uit de inrichting van hun huis, waar de wanden gesierd worden met reproducties van Hollandse meesters. Gewapend met een museumkaart bezoeken ze de Nederlandse musea.

“Ik ben veel in Europa geweest, maar ik ben tot de conclusie gekomen dat Nederlanders heel gastvrij zijn. Je wordt niet onmiddellijk vrienden, maar je wordt wel volledig geaccepteerd. Bovendien spreekt iedereen Engels en dat maakt dat je je heel snel kunt settelen. In andere landen, zoals Duitsland, is de bereidheid om Engels te spreken veel minder.”

‘Mijn Nederlands is gewoon nog slecht’
Samen met Mohamed werd ook zijn vrouw genaturaliseerd. Hun zoon studeert in Amsterdam en is daar nog bezig met de inburgeringscursus, en hun dochter moet daar nog mee beginnen. Vanwege de vakanties is de rest van het gezin op familiebezoek in Egypte. Als het gaat over de Nederlandse taal, zegt Mohamed dat hij zich eigenlijk schaamt. Hij heeft nu wel een Nederlands paspoort, maar hij spreekt niet goed Nederlands. Wat hij in het kader van de inburgering moest leren, was taalvaardigheid op niveau A2. De definitie zegt: iemand met A2 kan eenvoudige en alledaagse communicatie aan, maar is nog beperkt in complexiteit, nuance en snelheid.

In Amsterdam zijn de eisen strenger en zijn zoon moet inburgeren op niveau B1. “Dat betekent,” zegt hij, “dat je zelfstandig kunt functioneren in het dagelijks leven, in eenvoudige werk- en privésituaties, maar je taalgebruik nog niet vloeiend of complex is.
Het zou goed zijn als overal taalniveau B1 minimaal verplicht is om tot Nederlander genaturaliseerd te worden. Kijk naar mij: ik had hele hoge scores bij de toetsen op het gebied van A2, en mijn Nederlands is gewoon nog slecht.”

Wat de situatie er volgens hem niet gemakkelijker op maakt, is dat Nederlanders vrij snel overschakelen op het Engels. “Soms is dat uit welwillendheid om je te helpen, maar soms ook uit ongeduld, omdat het anders te lang duurt. In ons bedrijf wordt uitsluitend Engels gesproken, dus dat helpt ook niet mee.”

‘Waarom zou je?’
Alle buren in Nieuw Oosteinde groeten elkaar, wat zeer gewaardeerd wordt, maar de overige sociale contacten zijn toch vooral met Egyptische en Engelssprekende mensen. “De urgentie om de taal te leren wordt ook niet door iedereen in gelijke mate gevoeld. Je kunt je in Nederland uitstekend redden met de Engelse taal, dus waarom zou je?” Dat geldt niet voor Mohamed: hij wil heel graag Nederlands leren en doet dat onder andere met behulp van een speciale app, Dutch Listening, en ook door de nieuwsuitzendingen van de NPO te volgen die speciaal voor anderstalige Nederlanders worden gemaakt.

“Het zou fijn zijn als er, ook voor mensen zoals ik, meer gelegenheden zijn om Nederlands te oefenen. De meeste cursussen zijn overdag, en dan werk ik. Iets in de avonduren zou wel een wens zijn.”

Waarden van belang
Naast taal zegt Mohamed de kennis van de Nederlandse waarden van groot belang te vinden. “Gelukkig hebben we daar in de inburgeringscursus veel over gehoord. Nederland is een waarden-gedreven land. Ik kan dat enorm waarderen. Ik heb mij als buitenlander ook nooit gediscrimineerd gevoeld. Nederlanders accepteren je volledig. Dat ze zo direct zijn, kan ik ook wel waarderen. Je weet precies waar je met hen aan toe bent.”

(Foto’s: Jaap Maars)