‘Ik heb geleerd nooit op te geven’

Een van de leerlingen van het goed bekeken en veelbesproken NTR-programma Dream School is de 22-jarige Kudelstaarter Damian. Samen met dertien andere vastgelopen jongeren wordt Damian tijdens een drie weken durende bijscholing geholpen zijn leven op orde te krijgen. Hij maakte graag tijd vrij om op AalsmeerVandaag zijn verhaal te doen.

Allervriendelijkst en netjes op tijd stapt Damian de receptie van de tv-producent binnen. Voor hem het fijnste om in Amsterdam af te spreken. In Kudelstaart vertoont hij zich liever zo weinig mogelijk. “Als ik naar mijn moeder ga, sluip ik via het dijkje aan de achterkant naar binnen.” Met deze korte uitleg maakt de 22-jarige inmiddels ex-Kudelstaarter duidelijk hoe heftig zijn jeugd was.

Holleeder
Dat doet hij ook als hij aan het begin van de dertiendelige realityserie wordt geportretteerd. We horen en zien Damian bij zijn vroegere school ‘de Groenstrook’ vertellen over drugsgebruik. En verstopt achter een zonnebril op een paadje achter het Dorpshuis zegt hij dat hij het best spannend vindt om hier te lopen: “Er zijn toch wel mensen die mij hier graag zouden zien en een hartig woordje met mij willen spreken…” Ook zijn ontboezeming dat hij vroeger een tweede Willem Holleeder wilde worden hakt er behoorlijk in.

(lees verder onder de foto)

Wake-up call
Damian groeide op met vier broers en zussen en een moeder die er alleen voor stond en wat Damian betreft niet altijd de juiste wijze van opvoeden hanteerde. Die vrije hand maar ook omstandigheden als gepest worden op school en verkeerde vrienden maakten dat hij al op jonge leeftijd in aanraking kwam met drugs. Het begon met blowen maar mondde al snel uit in dealen waarmee het van kwaad tot erger ging. Toen de stap van softdrugs naar harddrugs kon worden gezet was dat voor Damian de ‘wake-up call’ die hij nodig had om van het slechte naar het rechte pad af te buigen. Dreamschool was de strohalm die hij met beide handen wilde aanpakken: “Toen ik te horen kreeg dat ik een van de deelnemers was, sprong ik een gat in de lucht!”

Als we Damian in de Dream Schoolafleveringen soms tekeer zien gaan, wordt wel duidelijk dat er ergens in zijn jeugd iets fout is gegaan. Hij flipt menigmaal als hem (vermeend) onrecht wordt aangedaan. Zo sloegen in de voorlaatste aflevering de stoppen volledig door toen kokkin Karin alvast zonder hem begonnen was met pannenkoeken bakken.

Verandering
Wanneer we hem in een vergaderzaal van ‘No Pictures Please’ spreken, zit er een heel andere Damian tegenover ons aan tafel. Een welbespraakte vlotte en vooral rustige jongeman waarbij we ons zulk gedrag totaal niet meer kunnen voorstellen. De opnames die zo’n acht maanden geleden gemaakt zijn, maar ook de uitzendingen zelf hebben volgens Damian een duidelijke verandering teweeggebracht. Hoe kijkt Damian erop terug en wat heeft hij geleerd?

“Nog dagelijks kijk ik afleveringen terug en leer ik ervan. In het begin was het heel spannend. Vooral hoe mensen in mijn omgeving erop zouden reageren. Gelukkig krijg ik veel positieve reacties. Hoe meer je jezelf terugziet hoe minder nerveus je wordt als je weer op tv komt. Een belangrijke les die ik geleerd heb: als ik positief in het leven sta dan voelen andere mensen zich daardoor aangetrokken. Vroeger trok ik vooral negatieve mensen aan, dat is nu niet meer zo. Daar kan ik wel van genieten. Verder heb ik geleerd om nooit maar dan ook nooit op te geven en te blijven vechten voor een goede toekomst.”

(lees verder onder de foto)

Kinderen met problemen
Een opvallende scene was waarin hij met klasgenoot Ariscaya in een onderonsje zat en haar vertelde dat probleemkinderen niet bestaan. Zijn verontwaardiging over die term is nog altijd groot: ”Wij zijn geen probleemkinderen maar kinderen met problemen, dat is een heel andere beschrijving. Als iemand mij vroeger een probleemkind noemde voelde ik me gekwetst en sloot ik me direct af. Geen enkel kind wordt namelijk als probleemkind geboren. Je krijgt problemen door omstandigheden. Maar ook door de keuzes die je zelf maakt. Ik wees altijd naar mijn ouders omdat zij er niet altijd voor me waren maar dat is niet de hele waarheid. Ik heb ook zelf verkeerde keuzes gemaakt.”

Donkere kant van Aalsmeer
Tijdens een aflevering deed Damian een boekje open over drugsgebruik en -handel waarbij zelfs rector Eric van ’t Zelfde zich geschokt toonde. Dat er bij Damian destijds in de klas meerdere jongeren ‘in drugs deden’ en hij aangaf zeker te weten dat dit op elke middelbare school het geval is, zou reden moeten zijn tot strengere maatregelen op elke school.

Hoewel Damian inmiddels ver van Aalsmeer en Kudelstaart af woont heeft hij er genoeg ervaring opgedaan om zijn mening te geven over de problematiek waarmee jongeren in het dorp te kampen hebben. “Ik had destijds goede contacten met de jongerenwerkers die me goed geholpen hebben en heb de naam ‘Place to Bieb’ voor het jeugdhonk bedacht waarmee ik een Icewatch won.”

Damian noemt het de donkere kant van Aalsmeer en Kudelstaart. “Je kunt in een groep zitten waar het allemaal leuk en gezellig is maar ook in een groep terechtkomen die een andere weg kiest. Ik vind dat jongeren bij problemen wel erg snel uit huis geplaatst worden. Maar ook dat ouders te snel zeggen: ik trek mijn handen van je af. Als je ouders je opgeven, is dat heel naar voor een kind. Je ziet zelf op die leeftijd namelijk niet in dat je fout bezig bent. Pas toen ik naar mijn vader ging die mij liet zien hoe je een normaal leven kunt leiden veranderde er iets. Mijn moeder liet me veel te vrij waardoor ik alleen maar met mijn vrienden op een bankje zat te blowen en onzin uithaalde. Dat was mijn leven.”

Het begint volgens Damian bij ouders die kracht geven aan kinderen. “Ik heb de structuur gemist van een vader die soms met harde hand optreedt en zegt: ‘nu is het klaar, je krijgt huisarrest en je blijft hier.’ Voor een kind zijn kleine dingen belangrijk, bijvoorbeeld een taak om de vaatwasmachine in en uit te ruimen. Ik hoefde niks te doen thuis. Mijn enige verantwoordelijkheid was zorgen dat ik elke dag weer heel thuiskwam, niet onder invloed van rare drugs en blauwe ogen.”

Vertrouwen opbouwen
Dankzij de Dream Schooldeelname werd Damian ook een nieuwe kans gegund op de Mbo-opleiding tot servicemedewerker waar hij al eerder mee gestopt was. “Ik woon nu bij mijn vader en het gaat goed. Ik zit met voldoening op school en doe met plezier mijn stage. Dat zou ik vroeger nooit zo’n lange periode hebben volgehouden. Maar ook perspectieven vanuit andere mensen bekijken, niet zo snel uit mijn slof schieten, praten over mijn gevoel, mij volwassener opstellen en vertrouwen opbouwen met mensen, zijn dingen die ik uit Dream School heb gehaald.”

(Lees verder onder de foto)

Waardevolle contacten
De drie weken die hij met dertien anderen doorbracht in het Hilversumse klooster verschaften hem niet alleen tools voor het dagelijks leven, hij hield er ook enkele waardevolle contacten aan over. “Het gaat veel verder dan vriendschap, het voelt als familie,” zo zegt Damian. Er volgde zelfs een vakantie met een deel van de groep en hij spreekt regelmatig af met een aantal ex-klasgenoten. Al is het contact met de meeste deelnemers inmiddels wel verwaterd.

Waar deelnemers in het programma soms verweten wordt te veel bezig te zijn met zelfpromotie, bijvoorbeeld door hun Instagram-account prominent op hun borst te plakken, ging het bij Damian puur om zijn proces, zo zegt hij. Toch liep bij hem het aantal volgers op sociale media ook automatisch op van 200 naar 11.000. Iets waaruit Damian veel positiviteit en zelfwaarde zegt te ontvangen. “Ik ben niet zo zelfverzekerd als ik overkom dus dit helpt me wel.”

Rolmodel
Met elke dag een livesessie op Instagram waarin hij volgers advies geeft, bouwt Damian ook aan zijn zelfvertrouwen. “Als je dan bericht krijgt dat mensen daar echt iets aan hebben gehad, dan doet me dat wel wat. Maar ik krijg ook wel ‘creepy’ reacties van mensen die rare dingen schrijven. Dergelijke negatieve reacties raken me nog steeds ook al zijn we daar goed op voorbereid,” aldus Damian die vastbesloten is om op aanraden van coach Lucia Rijker iets met zijn ervaringen en spreekvaardigheid te gaan doen. Dat Lucia aangaf Damian als rolmodel te zien voor duizenden jongeren heeft Damian veel kracht gegeven. Met een kwinkslag: “Als het vijfde seizoen begint hoop ik dat ik als gastdocent gevraagd wordt…”

Vanavond is de laatste aflevering van Dream School. Vanaf 20:55 op NPO3.

Tekst en foto’s Arjen Vos