Afscheid van legendarische verloskundige

Door Leni Paul. Op 24 maart jongstleden overleed Nel van der Meer-Siekman. Ze kan probleemloos worden gerangschikt in de categorie ‘Bekende Aalsmeerders’. Haar familie had rondom de uitvaart een passend afscheid verzorgd. In de bloemenschuur op familiegrond was Nel opgebaard tussen de seringen waar tweehonderd belangstellenden  de bekende verloskundige een laatste groet kwamen brengen. ’Nel met het koffertje’ assisteerde bij de geboorte van zo’n vierduizend baby’s.

Vroedvrouw, verloskundige, de taak bleef door de eeuwen heen vrijwel dezelfde: het assisteren van vrouwen tijdens hun zwangerschap en hulp bieden op het moment dat de baby ter wereld komt.

De opvattingen, de benadering van de zwangere en en de technieken veranderden danig in de loop der jaren. Ik kan het helaas niet meer vragen aan mijn oud-tante, Alie Buis. Ze was ooit een veel gevraagde Aalsmeerse ‘baker’, die, zo zei ze me eens in mijn jonge jaren, veel Aalsmeerders had ‘gehaald.’ Ik herinner me nog mijn verwondering en mijn langdurig peinzen over die uitspraak: gehaald? Waar had ze die mensen dan gehaald?

In een uitgave van Oud Nuus heb ik over tante Alie enkele jaren eens een artikel geschreven met als titel: het leven van Alie B. Dat daar enige tijd geleden wel even verwarring over ontstond vanwege haar illustere naamgenoot die op een andere manier bekend is en in opspraak raakte, lag voor de hand… Maar dit terzijde.

Tante Alie was trouwens geen gediplomeerde verloskundige, zoals de hier herdachte Nel van der Meer, een medische opleiding was er bij tante Alie niet aan te pas gekomen.

Koffertje
Over de legendarische Nel van der Meer die als Nel Siekman, op 22-jarige leeftijd vanuit Amsterdam naar Aalsmeer kwam, valt veel te vertellen. In 1954 had ze een opleiding als verloskundige aan de Vroedvrouwenschool in de Amsterdamse Camperstraat voltooid en kwam datzelfde jaar met het kersverse diploma op zak naar Aalsmeer. Een gemeente met destijds 13.000 inwoners, vijf huisartsen en twee vroedvrouwen. Er was wel plaats voor nog een verloskundige in ons dorp. Nel vestigde zich in een huis aan het Weteringplantsoen, kreeg het vrijwel onmiddellijk erg druk in haar vak en stond al snel bekend als Nel met het koffertje. Geen bevalling zonder haar  gereedschap.

Ze had het duidelijk naar zin in Aalsmeer vertelt mij zoon Hans, die we trouwens niet zo heel lang geleden interviewden naar aanleiding van zijn werk als verpleegkundige van coronapatiënten. “Ze ontmoette hier al snel haar toekomstige man, mijn vader,” aldus Hans die zichzelf een ‘echte Buurter’ noemt, maar wel aan het Weteringplantsoen geboren is.”

Lintje geweigerd
De praktijk van de doortastende vroedvrouw breidde zich snel uit. “Ze was al snel ingeburgerd in de gemeente, voelde zich ook thuis op de Buurt en werd erg gewaardeerd. Concurrentie met de andere verloskundigen was er niet, ieder had zo zijn relaties. Ze heeft veertig jaar lang met veel plezier altijd haar werk gedaan, ze had gezag en kreeg veel waardering. Ze werd op een gegeven moment voorgedragen voor een koninklijke onderscheiding. Lid in de Orde van Oranje Nassau. Een hele eer. Maar nee, Nel weigerde die onderscheiding. ‘Ik hou niet van die poespas’, zei ze.”

Voorpaginanieuws
Waar ze wel van hield was van haar werk waarin ze door de jaren heen veel meemaakte en veranderingen doorstond. “Thuisbevallen nam af, bevallen in kliniek of ziekenhuis werd meer gebruikelijk,” aldus Hans die ons een exemplaar toont van De Aalsmeerder Courant uit 1988 waarvan de voorpagina wordt gedomineerd door een groot artikel met de kop ‘Verloskundige Nel van der Meer gaat minder werken.’ “Op de voorkant zo’n groot artikel met zo’n mededeling, dat zou nu toch onbestaanbaar zijn…”

Passend afscheid
Er was na haar overlijden gelegenheid tot afscheid nemen. Op de Uiterweg, dicht bij haar huis, in de vertrouwde omgeving. Op het terras bij de bloemenpakschuur omgeven door een grote hoeveelheid seringen. Een afscheid in Nels geest. Zoon Hans en kinderen en kleinkinderen hadden geen treffender en passender entourage kunnen bedenken dan deze locatie.

“Ja, daar hebben we goed over nagedacht. We hebben een hele wand met kasten neergezet, gevuld met voorwerpen die allemaal met haar leven, om beter te zeggen, met haar werkzame leven te maken hadden. Verlostangen, schoteltjes met daarop beschuit met muisjes, luiers, boeken, want mijn moeder was een enorm boekenverslindster en ook lange tijd lid van een leesclub. Veel kinderboeken waar ikzelf een verwoed verzamelaar van ben. En rondom die attributen lagen allerlei bossen bloemen. Het was echt een afscheid dat bij haar paste. Ze had daar zo kunnen zitten en zou tevreden zijn geweest.”

(Foto’s privé archief familie Van der Meer)