Pianostukken voor de Linkerhand

Door: Pierre Tuning. Op zondagmiddag 20 februari is Bacchus het decor voor een concert verzorgd door het trio Folke Nauta (piano), Lars Wouters van den Oudenweijer (klarinet) en Elisabeth Smalt (altviool).

Het is 1914. Paul Wittgenstein heeft als jonge veelbelovende pianist zijn debuut gemaakt in de Gouden Zaal van de Wiener Musikverein als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. Zonder zich te bedenken, stort hij zich in de strijd aan het oostfront en verliest al in de eerste dagen van de oorlog zijn rechterarm. Ondanks dat verlies zet Wittgenstein zijn carrière als concertpianist voort. Zijn onuitputtelijke familiefortuin gebruikt hij om de beste componisten van zijn tijd opdrachten te verstrekken voor werken voor piano linkerhand. Daar hebben wij bijvoorbeeld het beroemde concert van Maurice Ravel aan te danken. Er is ook – dat is veel minder bekend – kamermuziek voor Wittgenstein geschreven. Er ligt een schat aan materiaal.

Pianist Folke Nauta
De briljante pianist Folke Nauta, die het gebruik van zijn rechterhand door een lokale neurologische storing verloor, herkent in Paul Wittgenstein een illustere voorganger. Omdat deze pianist bekende componisten vroeg werken te schrijven voor piano linkerhand, is er schitterende kamermuziek overgeleverd die nu eindelijk weer gespeeld wordt:

• Rudolf Braun (1869-1925) stond onder invloed van Schumann, Grieg, Richard Strauss en Tsjaikovski. Voor Paul Wittgenstein schreef hij Nocturno en Serenata voor piano linkerhand (1922)
• Ernest Walker (1870-1949) was muziekdirecteur van het Balliol College in Oxford en organiseerde er de kamermuziekconcerten op zondag, met werken die daar nauwelijks bekend waren, zoals van César Franck, Richard Strauss en enkele late werken van Johannes Brahms. Hij schreef drie stukken voor Paul Wittgenstein, waaronder Prelude op. 61 voor piano linkerhand (1927)
• Rebecca Clarke (1886-1979) is vooral bekend geworden is door haar kamermuziek voor altviool. ‘Ik kan niet componeren, tenzij dat het eerste is waaraan ik denk als ik opsta en het laatste voordat ik ga slapen.’ Zij schreef: Prelude, Allegro en Pastoralevoor klarinet en altviool (1941)
• Leopold Godowsky (1870-1938) begon zijn carrière als concertpianist toen hij tien jaar was. In Parijs ontmoette hij Camille Saint-Saëns, die hem met Charles Gounod, Jules Massenet, Gabriel Fauré en Leo Delibes in contact bracht. Als componist is Godowsky het bekendst door zijn parafrases van pianostukken zoals Symfonische metamorfosenop de thema’s uit de Schatzwalzer van Johann Strauss jr. (uit:‘der Fledermaus’) voor piano linkerhand (1928).
• Josef Labor (1842-1924) was een markant figuur in Wenen rond 1900. Daar ontmoette hij zijn leeftijdgenoten Gustav Mahler, Richard Strauss en de jonge Pablo Casals. Als je van de melodieën van Brahms houdt, hou je al helemaal van die van Josef Labor! Warme kleuren, mooie lijnen, muziek zonder veel omwegen, integer en expressief, is te horen in zijn Trio in g voor klarinet, altviool en piano linkerhand (1919)

Het KCA-concert in Cultureel Café Bacchus XL  begint op zondagmiddag 20 februari om half drie. Entree: €17,50; jongeren t/m 25 jaar € 10,-. Kaartverkoop: uitsluitend via voorverkoop in de KCA Ticketshop of skca.nl 
Dit concert is het eerste in een reeks van drie. Er is ook een voordelig abonnement voor €42,50 om voor alle drie concerten verzekerd te zijn van een zitplaats.

Let op: Het toenen van een coronatoegangsbewijs is verplicht! Er kan om een ID gevraagd worden.

(Foto pr)