‘200 Greatest Paintings’ in Crown goed voor € 60 miljard

“Aalsmeer heeft er in één klap 3000 vierkante meter expositieruimte bij.” Dat zegt Mart Walda over de tentoonstelling 200 Greatest Paintings (Beroemdste Schilderijen) in de Crown Studio's Aalsmeer. De tentoonstelling van zijn hand, in enkele voormalige, omgebouwde Endemol-hallen, loopt vanaf mei en duurt minimaal nog tot eind dit jaar.

Om u meteen uit de droom te helpen: geen van de (iets meer dan) 200 topwerken is het echte schilderij. Het zijn fotokopieën. In hoge resolutie, op ware grootte en in kleur. Om het effect 'natuurgetrouwer' te maken zijn de reproducties zoveel mogelijk op een ondergrond aangebracht die vergelijkbaar is met het origineel.

Mona Lisa
Rembrandt en Vermeer hangen in Crown op zaal, Rafaël, Mondriaan, Monet, Picasso, Jeroen Bosch, Van Gogh, Andy Warhol, noem maar op. Natuurlijk is 's werelds beroemdste schilderij, de Mona Lisa van Leonardo Da Vinci, present en het Meisje met de Parel (“Momenteel beroemder dan ooit”) van Johannes Vermeer.

In totaal hangt er, zo schat Walda, voor zo'n 60 miljard euro aan 'handel'. Hij heeft bij elk schilderij de waarde aangegeven die hij het kunstwerk toedicht. Precies iets wat geen enkel museum ooit doet. Hij vindt het een van de pluspunten van deze volgens hem “unieke” expositie.

Geschatte waarde
Hij beseft dat de waarde goed schatten ondoenlijk is. De meeste schilderijen zijn “onbetaalbaar” en komen nooit (meer) op de kunstmarkt. Toch heeft hij er een slag naar geslagen omdat het publiek nieuwsgierig is wat een kunstwerk zou kosten. De Mona Lisa? De duurste in Crown: anderhalf miljard. Het genoemde Meisjeskopje, de Nachtwacht van Rembrandt en de Guernica van Picasso zijn elk goed voor € 750 miljoen.

Dat zijn de schilderijen die hoog op de top-10's van kunstliefhebbers staan. Maar er zitten er ook tussen die maar enkele miljoenen waard zijn of zelfs beduidend minder. Walda mag de prijs noemen, want het is zíjn museum. Hij heeft er bewust voor gekozen.

Ontoegankelijk
Walda, die vóór alles kunstliefhebber is, noemt zich “conceptmaker en verzinner van formats voor tv en internet”. De nieuwste technologieën zijn daarbij nooit ver weg. Bij de 200 Beroemdste Schilderijen viel alles samen, vertelt hij.

“Musea zijn wel verbeterd in publieksvriendelijkheid, maar vaak nog ontoegankelijke burchten. Ze hebben iets van: het publiek moet het zelf maar uitzoeken. Toen dacht ik: dan begin ik mijn eigen museum.” Want Walda wil juist de bezoekers de informatie geven waar ze op een expositie behoefte aan hebben, inclusief bijbehorende technische snufjes.

Iconische werken
Hij begon dan ook zijn eigen 'collectie'. Waar start je dan? “Ik heb eerst de werken geselecteerd die iconisch zijn. Werken die erbij móéten zijn. Dat zijn er zeventig, tachtig – de ruggengraat van de collectie.”

De overige schilderijen zocht hij bij elkaar uit de “negentig beroemdste musea ter wereld” en verder uit kerken, paleizen en particuliere collecties. Op websites onderzocht hij wat musea als hun “highlights” betitelen. Ook liet hij zich bij zijn keuze leiden door het “verhaal” dat het schilderij vertelt, zoals een uitvinding, beroemdheid, oorlog of kunstrichting.

Geen 20 Rembrandts
Verder speelde mee of “een schilderij iets zegt over het schilderij dat er op de expositie naast hangt, of over de tijdgeest”. Maar Walda wilde daarnaast een breed overzicht van de kunstgeschiedenis en kunstlocaties. Dus niet twintig Rembrandts en evenmin te veel stukken uit topmusea als Louvre of Hermitage.

Hij vergelijkt zijn speurtocht naar 200 topwerken met het selecteren van spelers voor het Nederlands elftal. “Er zijn honderden voetballers waaruit je kunt putten, maar uiteindelijk staan er elf op het veld. Zo is deze expositie ook een uitgebalanceerd geheel.”

Goede plek
Hij wist het Belgische bedrijf Agfa te interesseren voor zijn project. De expositie is in zijn ogen een “showroom” voor wat Agfa als kwaliteitsprinter in huis heeft. “Ik ben van plan met de tentoonstelling de wereld over te reizen. Er zijn al contacten.” Het eerste station was Rotterdam, “in een oude industriële loods in het tegenwoordig hippe Katendrecht”. De expositie van vijf maanden vorig jaar “trok 40.000 bezoekers en was een hartstikke groot succes”.

Mart Walda is blij dat Crown er brood in zag en hoopt dat minstens evenveel bezoekers Aalsmeer aandoen als Rotterdam. “Aalsmeer is een goede plek, midden in Nederland. En in de studio's gebeurt heel veel, ook zakelijk. Je kunt er een bezoek aan de tentoonstelling met van alles combineren,” vindt de expositiebedenker.

Commercieel
Hij weet dat de 200 Beroemdste Schilderijen allereerst een “commercieel project” is. “Maar los daarvan wil ik de mensen wat leren over de kunstgeschiedenis.” Dat is de reden dat Walda de schilderijen chronologisch heeft verdeeld in herkenbare tijdvakken, van 1400 tot heden.

Bovendien schrijft hij in zijn beknopte toelichtingen bij de werken niet alleen over de geschatte waarde maar ook over achtergronden, bijzonderheden en kunsthistorisch belang. “Ik laat daarin het belang zien dat beelden in ons collectieve geheugen hebben.”

Walda wijst verder op een “ideële doelstelling” die hij heeft. “Als je nooit eerder naar een museum bent geweest, kan een bezoek hier de kans op museumbezoek vergroten.”

● Klik hier voor commentaar op de tentoonstelling en de mogelijk positieve effecten die ze voor Aalsmeer kan hebben

Tentoonstelling: 200 Greatest Paintings, t/m 31 december 2015
Openingstijden: dagelijks (behalve maandag) 10.00-17.00 u
Adres: Crown Theater, Van Cleeffkade 15, 1431 BA Aalsmeer
Entree: € 12,50 (kinderen t/m 17 j € 6,25, museumkaart € 9,95, er zijn groeps- en andere kortingstarieven)
Meer informatie en tickets bestellen: website 200greatestpaintings

Foto's: impressie van de tentoonstelling, met onder meer de Mona Lisa en het Meisje met de Parel; onder: (v..l.n.r.) de opening op 28 mei met wethouder Ad Verburg, kunstenaar DionV, die een atelier in een van de zalen heeft, en Mart Walda, samensteller van 200 Greatest Paintings. (foto's: Crown)