Zaterdag 4 juni beleeft Aalsmeer de primeur van de eerste Veteranendag, 71 jaar na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Dat is belangrijk, want Veteranen hebben iets belangrijks om door te geven: vrede. Kom ook beste mensen, 4 juni naar het gemeentehuis. Voor verhalen over vrede, vrijheid, veteranen en vluchtelingen.
Tijdens een gastles op een AOC-college stond ik stil bij een van de belangrijkste verworvenheden van de afgelopen jaren: dat we in dit gedeelte van de wereld al zeventig jaar geen oorlog meer hebben en in vrede en vrijheid leven. Dat was niet iedere student met me eens. 'Je moet tegenwoordig altijd een ID bij je hebben dus leef je niet in vrijheid.'
Wat is vrede?
Zo is het ook, dacht ik, wat is vrijheid? En wat is vrede? Ik vroeg hem hoe het zou zijn, als hij verplicht en zichtbaar een symbool zou moeten dragen, waaruit zijn afkomst duidelijk zou zijn. Een Marokkanenster of een Nederlanderster of een Jodenster. Of als hij opgepakt zou kunnen worden om in een buurland smerig werk te doen in een kolenmijn, omdat bij Marokkaan, Nederlander of Jood is. Dat kon hij zich niet voorstellen – al betekende het voor hem nog niet dat we nu in vrijheid leven.
Drie generaties
De drie generaties die sinds de tweede oorlog hier zijn geboren en opgroeien, kennen geen oorlog. Veel vluchtelingen die we mogen verwelkomen wel. Het zijn ingrijpende verhalen, angstwekkend en verlammend. 'Maar laten we nooit de hoop verliezen' hield Zoni Weisz, in Aalsmeer bekend geworden als bloemenarrangeur Johan Weisz, zijn gehoor voor op 26 april in een uitverkochte De Oude Veiling. In de zeventig is hij nu – en pas sinds zijn zestigste doet hij zijn verhaal als Sinto. Een etnische groep die net als Roma's en Joden in de Tweede Wereldoorlog werd vervolgd. Als jochie van zes raakte hij in 1944 ouders en familie kwijt, zij werden afgevoerd naar een concentratiekamp en Johan kon ontsnappen.
Wat goed dat hij nu zijn verhaal doet, tot in de Verenigde Naties, overal in ons land en in Duitse Bondsdag. Wat goed, dat hij er toch een boek over heeft geschreven. Lees het: 'De vergeten holocaust. Mijn leven als Sinto, ondernemer en overlevende'.
Respectvol
Overigens: als er een land en een volk is, dat zeer verantwoord en respectvol met zijn oorlogsverleden omgaat, is het Duitsland. Dat kwam ook ter sprake tijdens de lezing van Margriet Brandsma op Bevrijdingsdag, georganiseerd door Het Boekhuis en de Stichting 4 en 5 mei. Brandsma is onder meer tien jaar lang voor de NOS correspondent geweest in Duitsland. Zij verbond de geschiedenis met de huidige politieke situatie en weer werden de aanwezigen geboeid en hopelijk ook geïnspireerd.
De Bevrijdingslezing is een van de activiteiten in het kader van het herdenken van de vrijheid in Aalsmeer. Voor het eerst sinds 1945 waren daarbij op de drie plaatsen waar de dodenherdenking wordt gehouden, veteranen zichtbaar vertegenwoordigd.
Verhalen vertellen
De veteranen kunnen nog wel vertellen, hoe het is om in een oorlogssituatie te werken en te leven. Je kunt uitvoerig stilstaan bij de vraag, waarom het in Aalsmeer zeventig jaar heeft geduurd voordat er aandacht is voor veteranen, niet alleen uit de Tweede Wereldoorlog, maar ook alle missies daarna en nu nog steeds. In Aalsmeer zijn dat er, voor zover bekend, 144 veteranen.
De Stichting 4 en 5 mei organiseert voor hen en vooral voor u op 4 juni de eerste Veteranendag in en rond het gemeentehuis. Vanaf 14.00 uur is er een officieel programma. De bestuursleden Sam van Hest, Ulla Eurich en George Lucas zijn er met de gemeente en vele vrijwilligers in geslaagd een mooi en gevarieerd programma aan te bieden:
http://www.4en5meiaalsmeer.nl/veteranendag-aalsmeer/17-programma-veteranendag-aalsmeer-2016. Bij voorbaat dank daarvoor…
De veteranen deden het niet voor zichzelf. Ze deden het voor de vrede. Verplicht, vrijwillig of als beroepsmilitair. Zij kunnen de vredesverhalen doorvertellen. Dat is met het oog op de huidige vluchtelingeproblematiek weer uiterst actueel, zoals burgemeester Jeroen Nobel ook zei tijdens de herdenking op 4 mei bij het gemeentehuis. Een vriend vertelde me, dat hij onder de indruk was van de speech van een veteraan op 4 mei bij het Hell's Furymonument in Nieuw-Oosteinde. Die vriend is net zo oud als ik. En zoals het daar werd verteld, zo had hij het nog nooit bekeken…
Vrede, vaak teveel verscholen, verbindt, verrijkt en vrolijkt op.
Hermen de Graaf is communicatieadviseur. Kudelstaarter – en bazuint dat ongegeneerd rond. Man van contacten, vooral in bloemenland. Twittert dat het een lieve lust is. CDA-statenlid in provincie Noord-Holland. Jongleert graag met ‘duurzaamheid’ en ‘rentmeesterschap’. Eigenwijze kerel.
55