Pierre’s Pennenstreken: ‘Onrust’

(Foto archief AV)

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 379. ‘We zijn ongerust. Over de politieke situatie in ons land. Over de verwarring en de ondoorzichtigheid. Over de tanende invloed van de kiezers. Over de ontoereikendheid van de verouderde politieke spelregels. Over de onbeweeglijkheid en de verstarring van het partijenstelsel. Over altijd maar weer hetzelfde gezeur en hetzelfde geharrewar in de politiek. We willen er zo graag wat aan doen. Maar we weten niet hoe. Toch hebben we iets gedaan. We hebben meer mensen om ons heen verzameld. En wij hebben ons gericht tot de vele Nederlanders die net als wij ongerust zijn en een nieuwe, vitale democratie willen, vernieuwing en verjonging, een doorbreking van het oude vastgeroeste partijpatroon…’

Het bovenstaande is een verkorte en geactualiseerde versie van de tekst die Van Mierlo uitsprak in de befaamde campagnespot van D66 die werd uitgezonden aan de vooravond van de verkiezingen in 1967. Die ongerustheid, het gevoel dat er echt iets moet gebeuren, het gevoel van urgentie, is Den Haag kwijtgeraakt. En daarmee de hele politiek.

‘Ze doen maar!’ – Wie krijgt dat gevoel niet, als je de Kamerdebatten volgt? Of… de Raadsvergaderingen? – ‘Gooi het maar in mijn pet!’ Bij onze volksvertegenwoordigers is het gauw weggezakt. Maar bij hun kiezers niet. Bij hen komt na elke verkiezingen de kater: ‘Wij worden in de steek gelaten!’ Niemand voelt zich meer gehoord. Politici zijn alleen benaderbaar als er verkiezingen zijn. Als ze eenmaal op ‘het pluche’ zitten, kun je een afspraak maken via het secretariaat of andersoortige ambtenarij. Dus is het bijna bij elke verkiezingen weer raak. Dat veel kiezers zeggen ‘We zullen die lui wel eens een poepie laten ruiken!’

Vergeten
Wij zagen het in 1967 al aankomen, toen de Boerenpartij van boer Koekoek zeven zetels haalde – net zoveel als de succesvolle nieuwkomer D66. In grote steden zoals Amsterdam kreeg die partij zelfs bijna tien procent van de stemmen. Een boerenpartij! Dat is ‘belletje trekken’ via de stembus – waarmee ‘de kiezer’ zegt: ‘Jullie zijn mij vergeten!’

Wie ook aan de bel trok, dat was prof. dr. Pim Fortuyn, die zijn carrière begon als universitair docent marxistische sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, die door de CPN als lid werd afgewezen, die tot 1989 lid was van de PvdA en later van de VVD. Op 6 mei 2002 – hij had zijn eigen partij opgericht nadat Leefbaar Nederland hem niet meer wilde – werd hij lafhartig vermoord op het Mediapark, niet ver van de Journaalredactie waar ik aan het werk was. Afschuwelijk. Een politieke moord zoals Nederland eeuwenlang niet had meegemaakt.

Een week later behaalde de Lijst Pim Fortuyn 27 zetels. Bij de verkiezingen van 2006 was daar niets meer van over. Pim Fortuyn had de Islam een ‘achterlijke cultuur’ genoemd; Geert Wilders – van 1998 tot 2004 kamerlid voor de VVD – ging met zijn PVV nog een stap verder. Hij noemt de Islam ‘terroristisch’, wil de koran en moskeeën verbieden en islamitische vluchtelingen uitwijzen. Vijandbeelden, anti-immigratie en anti-EU: het ‘gat in de markt’ waar ook Thierry Baudet in springt.

Aandacht
Veel mensen voelen zich door ‘de politiek’ in de steek gelaten. Zij voelen zich onzichtbaar en niet gehoord. Voor hen kan het niet extreem genoeg zijn om aandacht te eisen. Daar komen verrassende verkiezingsuitslagen uit voort. Het blijkt dat de gevestigde partijen hebben gefaald om de gewone mensen echt bij het bestuur te betrekken. Ook D66 heeft zich te vaak laten inpakken en is teveel op een gewone bestuurderspartij gaan lijken. Maar…

‘Wij moeten angst niet voeden, maar opvangen. Verschillen proberen te overbruggen, van elkaar leren en daadwerkelijk samen te leven en te beleven. Waarde te geven aan de kansen van anderen, juist degenen die geen stem of kanaal hebben. Uit de overtuiging dat de kracht van verantwoordelijkheid nemen is wat je ermee doet voor een ander, niet voor de eigen achterban of bevolkingsgroep. Door elkaar niet te reduceren van één kenmerk van ons wezen. Daarom wilde ik terug naar Nederland.’

Zei Sigrid Kaag in 2018 aan het slot van haar Abel Herzberglezing. Dat klinkt bijna net zo idealistisch als Van Mierlo in 1967.

Foto’s: archief AV/Arjen Vos

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *




banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
adv flower art 1
historische tuin
banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
adv flower art 1
historische tuin