Pierre’s Pennenstreken: ‘Seksjuweel’

Door: Pierre Tuning. Pennenstreek 426. ‘De boeren zijn minder bekrompen dan ze in de stad denken. Alleen bij het seksjuwelen verkeer speelt de religie hun weleens parten, maar over het schenken van alcoholhoudende dranken aan minderjarigen schijnt niets in de bijbel te staan.’ Schreef Remco Campert begin jaren ’60 in Het leven is vurrukkulluk.

Op het Museumplein is zaterdagmiddag een manifestatie gehouden tegen ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’ – naar aanleiding van de uitzending van BOOS, waarin seksueel wangedrag bij The Voice of Holland aan het licht kwam. Men wil de politiek aanzetten tot haast bij de invoering van een nieuwe zedenwet die alle vormen van onvrijwillige seks strafbaar maakt.

Maar wat precies zijn die grenzen? Ieder mens heeft een ‘persoonlijke ruimte’, zegt ‘de Omgevingspsycholoog’. Dat is het territorium dat je als persoon altijd met je meeneemt en die een ander op een ‘gewenste afstand’ moet houden. ‘Afhankelijk van wie de persoon is, hoe we ons voelen, wat de situatie is, in wat voor ruimte we ons bevinden, varieert deze afstand.’ ‘Persoonlijke ruimte als non-verbale communicatie zie je terug als we gaan daten. Door dichterbij iemand te komen zitten, geven we aan dat we deze persoon ‘mogen’ of  ‘accepteren’. Vice versa geeft het je verder verwijderen juist een boodschap dat iemand niet gewenst is.’

‘We dragen als mensen constant filters mee die zeggen wat we wel en niet mogen,’ zei relatiecoach Cocky Drost in de protestantse kerk van Barneveld(!), ‘maar mijn boodschap is dat je je niet door opgelegde kaders moet laten leiden.’ ‘Besef dat iedereen een seksueel wezen is.’ ‘Mensen zijn altijd op zoek naar normen en kaders, naar wat wel en niet mag, maar ik hoop dat mensen door wat ik vertel zelf gaan nadenken. Wat is voor hen een waarheid en wat niet? Als mens moet je zelf ontdekken wat je kaders zijn.’

‘Om te bepalen of seksueel gedrag al dan niet grensoverschrijdend is, gaan we uit van een aantal fundamentele criteria of maatschappelijke waarden, gebaseerd op rechten, wetgeving en regelgeving. Er wordt hierbij uitgegaan van diegene die verantwoordelijk is voor het gedrag: (1) wederzijdse toestemming; (2) vrijwilligheid; (3) gelijkwaardigheid; (4) passend voor de leeftijd of ontwikkeling of leeftijd; (5) passend bij de context; (6) zelfrespect. Bij positief en acceptabel seksueel gedrag van kinderen en jongeren wordt aan alle criteria voldaan. Wanneer er aan één of meerdere van de criteria niet wordt voldaan is er sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag.’ – Kan je het nog ingewikkelder maken?

Verleidingen
Het is een open deur… ‘Mensen zijn seksuele wezens.’ Sabine Meulenbeld schrijft: ‘Erkenning krijgen voor het seksuele deel in jezelf, zonder dat daar iets tegenover moet staan, kan een heel verwarrende ervaring zijn. Gezien worden als seksueel wezen lijkt bijna synoniem voor een onuitgesproken vraag die onder de blik schuil gaat.’

En… ‘Sex sells’! ‘Seks is tegenwoordig overal om ons heen,’ schrijft WRM Magazine. ‘Gebruik seks in een artikel, foto of reclame en het wordt veel bekeken. Volgens gedragswetenschapper Leon Kooijker komt dit omdat seks een shockreactie teweeg brengt. Volgens hem is naakt interessant en verhoogt het de aandacht bij het publiek. Daarom wordt seks veel gebruikt en is het onderdeel geworden van ons dagelijks leven. De oudste reclame waarin een naakt lichaam te zien is stamt uit 1871. Na deze eerste reclame wordt naakt vaak gebruikt om de aandacht van consumenten te trekken. Of seks echt goed verkoopt, hangt van het product af. De seksuele uitstraling van de reclame moet wel bij het product passen. Een knappe Coca Cola Light man die zijn shirt verleidelijk uittrekt, de jaarlijkse Victoria Secret show en David Beckham die boxershorts voor H&M aanprijst. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van reclame waarin sexy mensen worden gebruikt om een product te verkopen. Bij modemerken is seksuele uitstraling meestal wel geoorloofd. Wordt er echter overbodig naakt gebruikt, dan kan het, vooral bij vrouwen, voor ergernis zorgen.’

Reclame verleidt ons om dingen te kopen. Maar er zijn ook andere verleidingen. Als je naar een baan solliciteert, wordt gezegd: ‘Je moet jezelf goed verkopen.’ En dat gebeurt ook bij afspraakjes met het andere (of – dat kan ook – hetzelfde) geslacht.

En wat te denken van de optredens van bijvoorbeeld Madonna of Beyoncé die zich heup- en anderszins wiegend in hun ondergoed (of schaarser gekleed) zingend voortbewegen? Of, zoals Wim Sonneveld zong:

Drie veren droeg zij slechts en soms geen eens geen drie
Soms droeg zij slechts één veer en als de klanten ‘t vroegen
Dan viel de laatste veer tot algemeen genoegen

De opspelende hormonen zijn, vrees ik, niet door strengere wetgeving in te tomen. De ‘onbedwingbare neiging tot voortplanting’ kan wel gekanaliseerd worden. Niet door verboden en bestraffing, maar door liefde en beschaving. Anders wordt alles stiekem, heimelijk en… gevaarlijk

Pierre Tuning is journalist. Vele jaren redacteur bij het NOS Journaal. Was gerespecteerd raadslid van D66, later PACT, inmiddels geen raadslid meer maar lijstduwer van D66. Liefhebber van jazz, steekt dat niet onder stoelen of banken.

Beeld: Volkskrant