Mantelzorg Steunpunt en Vita: klop er gerust bij aan

Je praat er niet over. Je doet het gewoon. Trouwens, als jij het niet doet, doet niemand het. Al heb je natuurlijk weleens van die momenten dat je 'm achter het behang kunt plakken… Hulp vragen? Dat wil je ook weer niet en bovendien doe je dat niet zo makkelijk. En waar moet je aankloppen? Ach, je redt het ook eigenlijk wel.

Zie daar de gemiddelde Aalsmeerse mantelzorger. Er lopen er hier bijna zesduizend van rond, van 18 jaar en ouder. Bijna tweeduizend mantelzorgers hebben langdurige, intensieve zorg op zich genomen. Volgens cijfers van 2009 zitten er 772 tegen de overbelasting aan.

Boodschap
Met die hoge cijfers kwam Corry Brouwer van het Mantelzorg Steunpunt op 14 oktober op een informatieavond voor mantelzorgers in jongerencentrum N201. Dat het er uitpuilde van de mantelzorgers, nee, niet bepaald. Er zat ongeveer 0,3% van het totaal. Maar misschien was de aankondiging van de bijeenkomst de rest ontgaan.

Het deed niets af aan de belangrijkste boodschap die Brouwer had. “Roep op tijd hulp in. Schroom niet bij ons of bij Vita aan te kloppen,” drukte ze de mantelzorgers op het hart. En als het Mantelzorg Steunpunt of medeorganisator van de avond Vita welzijn en advies geen antwoord hebben, dan zorgen die voor een goede verwijzing.

Faciliteiten
Wat doet het – in Aalsmeer nauwelijks bekende – steunpunt zoal? Het kan ervoor zorgen dat een vrijwilliger taken van de mantelzorger overneemt zodat deze met een gerust hart naar de bingo kan gaan. Het geeft advies en informatie. Het begeleidt mantelzorgers en hun familie. Het kan regeltaken overnemen, zoals het opstellen van een verweerschrift. Het organiseert gespreksgroepen voor lotgenoten en cursussen voor wie te maken heeft met bijvoorbeeld dementie of Parkinson.

De mantelzorgmakelaar was er vooral op uit om de “knelpunten” van mantelzorgers te schetsen. Niet dat ze hun die wilde aanpraten. Maar onderzoeken tonen aan dat er nogal wat valkuilen zijn. Voor de duidelijkheid legde Brouwer uit wat de verschillen zijn tussen mantelzorgers en vrijwilligers. “Vaak worden ze over één kam geschoren.”

Geen eigen keus
De mantelzorger is ongeorganiseerd, doet zijn zorgactiviteiten onvrijwillig en wordt er niet voor betaald. Er is vaak sprake van een behoefte aan intensieve zorg, die “niet kan blijven liggen”. Meestal duurt het meer dan drie maanden en kost het wekelijks meer dan acht uur. Bijna de helft (44%) van de mantelzorg betreft uitwonende ouders, bij 14% gaat het om partners en bij 12% om vrienden. Het is altijd hulp dichtbij, bij naasten. “Het is niet je eigen keus, het overkomt je,” aldus Brouwer.

De vrijwilligers worden evenmin betaald, maar die doen hun werk georganiseerd. “Ze worden door een organisatie aan iemand gekoppeld, ter ondersteuning. Ze kiezen zélf hun tijdsbesteding.”

Steunkousen aantrekken
Als je een kind een beperking heeft, laat je het dan links liggen? Natuurlijk niet. “Je wilt het beste voor je kind.” Als je moeder hulp nodig heeft bij het aankleden, doe je dat. “Je groeit erin,” zegt Brouwer. Was het eerst alleen steunkousen aantrekken, even later ga je met haar mee naar de wc. “Voor je er erg in hebt, heb je er taken bij. Aan de andere kant is het fijn iets voor haar terug te doen. Ze vindt ook dat jij het het beste kunt. En anderen denken dat het goed gaat.”

Dat laatste blijkt nogal eens een misvatting. Er zijn volgens de coördinator knelpunten te over. Je hebt als mantelzorger geen tijd voor jezelf. Je staat alleen in je zorgtaken. Je wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Je moet alle ballen in de lucht houden. Je voelt een gebrek aan waardering. Je krijgt pijnklachten door overbelasting, enzovoort.

Balans vinden
Brouwers conclusie: zorg er als mantelzorger alsjeblieft voor dat je een goede balans vindt tussen wat je aan zorgactiviteiten verricht en wat je op dat gebied zelf aankan. Daarbij kan het steunpunt de mantelzorger bijstaan. Sterker nog, daar is het voor opgezet. Ook vrijwilligers krijgen steun.

Van de zesduizend Aalsmeerse mantelzorgers waren er in 2009 welgeteld 212 ingeschreven bij het Mantelzorg Steunpunt. Er valt nog een wereld te winnen dus, voor mantelzorgers én steunpunt.

● Meer informatie bij Mantelzorg Steunpunt (020 3335353, mantelzorg@mantelzorg-steunpunt.nl, www.mantelzorg-steunpunt.nl) en Vita welzijn en advies (maatschappelijk werk 326670, ouderenzorg 344094, info@vitawelzijnenadvies.nl, www.vitawelzijnenadvies.nl)