Voor spek en bonen

Heel lang heb ik getwijfeld over dit onderwerp van mijn column. Het gaat over mensen met een verstandelijke beperking en werk. Als je me een beetje kent weet je dat dit me na aan mijn hart ligt en dat ik vind dat deze doelgroep eerlijke kansen moet krijgen op de arbeidsmarkt. Maar ik heb er al meer over geschreven in mijn columns en om er nu weer bij stil te staan, vond ik ook weer zowat. Maar ik kan het toch niet laten. Dus sorry, hier ben ik weer. Had het ook over Sinterklaas kunnen hebben, want heel gezellig heb ik Radio Aalsmeer nu opstaan waar ik de Sinterklaasintocht in het Centrum op de voet kan volgen. Of dat mijn man de komende twee jaar Prins Carnaval van Kudelstaart is. Leuke dingen allemaal. Maar het blijft helaas echt nodig om aandacht te vragen voor deze kwetsbare doelgroep.

Ik roep het nog maar een keer: Een baan geeft je eigenwaarde, zelfstandigheid en is een manier om je talenten te ontdekken. Zeker voor mensen met een beperking, zij horen er ook bij. Een inclusieve samenleving, dat willen we. Zonder drempels meedoen. “En daarbij ook dat deze mensen het niet alleen voelen dat ze meedoen, maar dat ze dan ook echt mee kunnen doen!” Deze zin hoorde ik Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ooit zeggen. Mooi, maar dan komt het aan op de praktijk. Lastig weer, want er zijn zo ontzettend veel hobbels.

Tussen wal en schip vallen
Als ik mijn eerdere column van vorig jaar februari teruglees waarin ik de overleden Machteld een stem gaf, krijg ik weer de kriebels.  De titel van het verhaal is ‘altijd tussen wal en schip vallen’ en dat zegt eigenlijk al genoeg. Wat is er nog veel werk te doen. Al zijn er, zeker ook in Aalsmeer, positieve ontwikkelingen. Kom ik zo op terug.

Inmiddels zit ik middenin deze complexe situatie voor mensen met een beperking door mijn eigen zoon van bijna 20 jaar. Hij zit nu nog een paar dagen in de week op school en loopt op verschillende plekken stage. Maar in juli stroomt hij uit, zoals ze dat zo mooi noemen. Echt betaald werk gaat hij waarschijnlijk nooit krijgen. Het zal in zijn geval bij dagbesteding blijven. Maar oké dagbesteding. Dan werk je hier in de buurt op plekken van Stichting Ons Tweede Thuis, Ipse de Bruggen en voor Rick sinds kort ook bij het pas geopende Brownies & Downies in Uithoorn. Want ja, dit is ook een vorm van dagbesteding. Het is geen echte baan in feite. Prima ‘werkgevers’ overigens en hij heeft het er ontzettend naar zijn zin.

Scheef
Maar iets knaagt er aan mij en aan veel andere ouders van een kind met een verstandelijke beperking. Maar nog erger, ook sommige jongeren met een beperking beseffen dat er iets ‘scheef’ zit. Ze krijgen namelijk niet betaald voor het werk. Geen salaris, net zoals hun ouders, broers of zussen. Sterker nog, zij betalen voor deze dagbesteding via hun PGB (persoonsgebonden budget). Het is dan wel niet hun eigen geld, maar om deze jongeren aan het werk te zetten is dus geld nodig. Waarom betaalt de werkgever niet een stukje terug? Al dan niet met een salaris of desnoods een vergoeding in natura of iets anders. We begrijpen dat deze jongeren begeleid moeten worden en minder hard werken dan anderen. Al heb ik bij dit laatste soms mijn twijfels…. Maar toch, het is een gekke situatie. Ik ken zelfs ouders die hun zoon zelf ‘salaris’ geven omdat hij werkt. Ook bijzonder, maar ik snap het wel een beetje. Zeker omdat deze jongen het punt van geld verdienen goed begrijpt.

En heb je dan toch het geluk dat je een werkplek hebt gevonden waar je uitbetaald wordt voor je werk, dan krijg je het complexe verhaal van de Wajong-uitkering en contracten. In die fase zitten we nu met de lokale supermarkt waar onze Rick vakkenvuller is voor een paar uurtjes per week. Op zich staat zijn baas er niet negatief tegenover om hem hiervoor te vergoeden. Maar hoe regel je dat dan? We zitten er momenteel middenin en zijn van beide kanten aan het kijken hoe we dit kunnen oppakken. Het zal er waarschijnlijk wel op uitdraaien dat dit ook een soort dagbestedingsplek wordt waarvoor het PGB wordt aangesproken. Tja….

Minister van gehandicaptenzaken
Maar even terugkomen op Aalsmeer. Gisteren hebben we vanuit Stichting DownTown Ophelia en de JIJ & IK winkel een fijn gesprek gehad met wethouder Robert van Rijn. Uiteraard over het evenement zelf, maar ook over het feit dat we zo graag deze bijzondere doelgroep iets van een beloning voor hun harde werk willen geven. In het geval van DownTown Ophelia zoeken we altijd sponsors voor het evenement, maar ook voor andere ideeën die we hebben. En wat zou de gemeente kunnen doen om ons idee verder uit te werken? We moeten hierbij klein beginnen, maar hoe mooi zou het zijn dat Aalsmeer het voortouw kan nemen bij een grote verandering!

Er is een gemeenteraad en inmiddels ook een kinderraad in Aalsmeer. Maar zou het niet fantastisch zijn als er ook iemand met een verstandelijke beperking mee mag denken in ons dorp? Of zelfs een eigen raad hiervoor oprichten? Ik kan zo wat mensen opnoemen die dit op willen pakken en zeker ook mensen met een verstandelijke beperking die goede ideeën hebben. Landelijk heb je Rick Brink, de minister van Gehandicaptenzaken. Hij is een man met een lichamelijke beperking en doet het er ook echt toe. Ik zie ook hier zeker mogelijkheden. De gemeente Aalsmeer zou hem bijvoorbeeld eens uit kunnen nodigen voor een praatje op het gemeentehuis hoe we dit hier op kunnen gaan tuigen?

Volgens de wethouder maakt de gemeente zich hard voor deze doelgroep. Een ondernemersontbijt, een rondleiding door het gemeentehuis voor mensen met een beperking, regelmatige bezoekjes van de burgemeester en de wethouders in de winkel en ik neem aan regelmatige gesprekken met Ons Tweede Thuis etc. Het gaat de goede kant op in Aalsmeer. Maar nu doorpakken!

Ilse Zethof is communicatieadviseur, tekstschrijfster en één van de oprichters van Aalsmeer Vandaag. Vanuit Brabant door de liefde in Kudelstaart beland en ingeburgerd. Eigen bureau. Sociaal en open type met zwak voor kinderen en gehandicapten. Doet veel vrijwilligerswerk.