Pierre’s Pennenstreken: ‘Zwanenzangers’

Pennenstreek 343. De chauffeur die een paar zwanen doodreed, is ontslagen. Een bouwonderneming, zijn werkgever, zei in AalsmeerVandaag te zijn bezweken onder de enorme druk op sociale media: ‘De mensen willen bloed zien, we worden als bedrijf kapotgemaakt. Na de coronacrisis kunnen we dit er niet bij hebben.’ ‘Als later uit onderzoek blijkt dat onze chauffeur geen schuld treft zullen we het op riante wijze met hem goedmaken.’

Gestraft zonder bewijs, door de sociale media, door de ‘publieke opinie’. Het leven in deze gedigitaliseerde maatschappij wordt steeds gevaarlijker. Elke misstap kan je je baan kosten; het doet er niet toe, of die ‘per ongeluk’ was, of ‘expres’. Je moet oppassen met het uiten van een mening die niet in goede aarde valt – of met het debiteren van een foute grap. Je zit zó zonder werk!

‘Fatsoenrakkers,’ schrijft Youp van ’t Hek in de NRC, ‘zijn na een verkeerde grap van Derksen bedrijven gaan vragen te stoppen met adverteren rond Veronica Inside.’ ‘Ik lach bijna alleen maar om verkeerde humor. Humor die niet past in de huidige truttige tijdgeest. En iedereen weet: de beste grappen groeien aan de rand van het ravijn.’

‘Cancel culture’
Je zegt, steunt of promoot iets waar andere mensen aanstoot aan nemen. Die groep mensen krioelt samen op sociale media, waardoor de kritiek zich opstapelt. Het gevolg: je wordt verketterd uit je professionele omgeving. Het is bekend geworden als de ‘cancel culture’. De nieuwswebsite www.nu.nl heeft een video gepubliceerd over ‘de mechanismen hierachter’.

De term ‘cancel culture’ is in Nederland nog niet erg ingeburgerd. De allereerste die dit probleem aan de orde stelde is, heel opmerkelijk, de ‘Poëzieboekhandel Perdu’ aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam. Op 22 januari 2020 organiseerde die een talkshow over: ‘een vorm van boycot waarbij iemand, meestal een beroemdheid, een twijfelachtige mening heeft gedeeld of problematisch gedrag heeft getoond dat wordt besproken op sociale media. Die persoon wordt vervolgens ‘afgeschreven’ (gecanceld), wat in wezen betekent dat deze wordt geboycot door een groot aantal mensen, wat soms leidt tot enorme afnames in de fanbase en carrière.’

‘Trial by media’
Toen de sociale media nog niet bestonden, waren er onder de traditionele media ook heel wat te vinden die hun deuntje meebliezen in het bij voorbaat schuldig verklaren van verdachten die nog niet veroordeeld waren, maar aan wie wel een smet bleef kleven.

‘Trial by media’ heette dat. Er is een hele Netflix-serie aan gewijd. ‘Misdaad en rechtszaken zijn altijd een dankbare bron van nieuws geweest,’ schrijft Televizier. ‘Maar soms trekt een proces zoveel mediabelangstelling, dat de uitkomst erdoor beïnvloed zou kunnen worden. Dat is al helemaal het geval in een land als de VS, waar niet een rechter maar een jury bepaalt of een verdachte schuldig is of niet.’

‘De mensen willen bloed zien,’ zei de bouwondernemer die de chauffeur heeft ontslagen. Het is te hopen dat er geen adverteerders weglopen bij AalsmeerVandaag, als een columnist een onwelgevallige mening spuit. Want de macht van de zwanenzangers neemt toe…

een lezersreactie:
Dominee Gremdaat: Beledigen…kent u die uitdrukking? (opname 2009)

Tekst Pierre Tuning, foto archief AV

 

Eén reactie

  1. De video over de mechanismen achter ‘cancel culture’ is door http://www.nu.nl verwijderd. Het zal wel met copyright op bepaalde filmfragmenten (Obama, Trump?) te maken hebben gehad. Jammer.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *





banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
adv-Toneel
banner_martinez
adv desiree klein
mjk-advies
LJ-de-Vries
S4H
flower art museum
historische tuin
adv-Toneel